هیات وزیران در جلسه مورخ 21/2/1373 بنا به پیشنهاد مشترک وزارت تعاون ، وزارت جهادسازندگی ، سازمان برنامه و بودجه ، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دفتر امور مناطق محروم کشور ریاست جمهوری و به استناد بند "ل " تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 کل کشور، آیین نامه اجرایی تبصره مزبور را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 کل کشور
مصوب 1373,02,21
- تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 کل کشور از طریق بانکهای ملی ایران ، صادرات ایران ، کشاورزی ، ملت و بانک تجارت که از این پس به اختصار بانکهای عامل نامیده می شوند، براساس مقررات این آیین نامه تامین و پرداخت خواهد شد.
- بانک تجارت تسهیلات اعتباری موضوع این ماده را منحصرأ برای تکمیل طرح های مصوب خود در سال 1370 پرداخت می نماید.
- تسهیلات اعتباری مورد نیاز طرحهای تهیه شده در زمینه های کشاورزی و دامپروری (ازجمله جنگل ، مراتع ، شیلات و آبزیان) و صنعت ، صنایع روستایی ، صنایع دستی و معدن ، بهداشتی و درمانی ، حمل و نقل ، علمی ، فرهنگی ، هنری ، ورزشی ، سیاحتی ، آموزشی ( با اولویت احداث یا خرید مدارس غیرانتفاعی) و ایجاد آموزشگاههای فنی و حرفه ای آزاد، طرحهای خود اشتغالی وزارت کار و امور اجتماعی و اشغال مشمولین قانون بیمه بیکاری ، طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ و طرحهای مبتکرین و مخترعین مورد تایید سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران و طرحهای زیربنایی آب و خاک با اولویت مناطق جنگزده و مناطق محروم روستایی و عشایری و تعاونی ها و ایثارگران و خسارت دیدگان از حوادث غیرمترقبه (در امر تولیدی) را که دارای توجیهات فنی ، مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر وثیقه و سهم سرمایه گذاری مجری طرح با مقررات بانکها وفق نمی دهند، بر اساس مقررات این آیین نامه حسب مورد و به شرح مذکور در فصول این آیین نامه توسط بانکهای عامل پرداخت خواهد شد.
- اعطای تسهیلات اعتباری توسط بانکهای عامل به طرحهای مصوب سالهای گذشته خود پس از بررسی مجدد توجیهات مالی ، اقتصادی و فنی جهت تکمیل و به بهره برداری رسیدن در اولویت کامل می باشد . بدیهی است اعطای تسهیلات اعتباری جدید به متقاضیان استفاده کننده از تسهیلات اعتباری سالهای قبل منوط به تعیین تکلیف بدهی های معوق آنان می باشد.
- پنجاه درصد (50%) اعتبار تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 به شرکتهای تعاونی اعم از شرکتهای تعاونی تحت پوشش وزارت تعاون ، شرکت های تعاونی روستایی و کشاورزی و سایرشرکتهای تعاونی مطابق بند "د" تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 اختصاص می یابد.
- حداقل بیست درصد (20%) اعتبار تبصره (3) به منظور اشتغال ایثارگران ، آزادگان ، جانبازان ، رزمندگان ، خانواده محترم شهدا، مفقودین ، اسرا و مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده و خسارت دیدگان از حوادث غیرمترقبه اختصاص می یابد. معرفی ایثارگران و مهاجران جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده برای استفاده از تسهیلات این آیین نامه ، بوسیله دستگاه یا نهاد ذی ربط انجام خواهد شد.
- مبلغ پنج میلیارد (000/000/000/5) ریال از اعتبار تبصره (3) برای طرحهای نیمه صنعتی ابتکاری (ابتکاری اختراعی) اختصاص می یابد که توسط بانک ملی ایران و با معرفی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران اعطا خواهد شد.
- ده درصد (10%) از اعتبار تبصره (3) به منظور اجرای طرحهای علمی ، فرهنگی ، هنری ، سینما و هتل در مراکز سیاحتی و جهانگردی ، فیلم سازی و انتشارات اختصاص می یابد تا سی میلیارد ریال آن با نظر و معرفی سازمان صدا و سیما و بقیه مبالغ با نظر و معرفی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا سازمان تبلیغات حسب مورد تحت نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، اعطا شود.
- کمیته برنامه ریزی استانها ، ستاد آزادگان ، بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی موظفند حداقل چهل درصد (40%) تسهیلات اعتباری تخصیصی را جهت فعالیت بخشها و دهستانهای محروم کشور (که به تصویب هیات وزیران رسیده اند) اختصاص دهند . دستگاههای ذی ربط مکلفند، گزارش مربوط به اجرای طرحهای مناطق محروم را با نظارت کمیسیون مناطق محروم استانها هر شش ماه یکبار به دفتر امور مناطق محروم کشور مستقر در نهاد ریاست جمهوری ارسال نمایند.
- پنج درصد (5%) اعتبار تبصره (3) جهت ایجاد اشتغال برای معلولین و مدد جویان تحت پوشش دستگاههای حمایتی کشور (سازمان بهزیستی وکمیته امداد خمینی) اختصاص می یابد.
- حداقل سی و پنج درصد (35%) از اعتبار تبصره (3) جهت اجرای طرح های صنایع تبدیلی کشاورزی با معرفی وزارت جهاد سازندگی یا وزارت کشاورزی (حسب مورد) اختصاص می یابد.
- کمیته های برنامه ریزی استانها موظفند مسایل و مشکلات اجرایی طرحهای موضوع این آیین نامه، خصوصأ طرحهای مربوط به مناطق محروم را بررسی و در مورد رفع موانع اقدام نمایند.
- منابع لازم جهت اجرای طرحهای موضوع این آیین نامه عبارتند از:
1- سهم سرمایه گذاری مجریان طرحهای مشمول
2- منابع داخلی بانکهای عامل
3- منابع سایر بانکهای تجاری با نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
- استفاده از منابع مالی سایر بانکهای تجاری برای کمبود منابع مالی بانکهای عامل ، منحصرأ از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ، در قالب سیاستهای پولی و اعتباری و به ترتیبی که این بانک مقرر می نماید امکان پذیر خواهد بود.
- بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است با هماهنگی شورای پول و اعتبار منابع اعتباری مورد نیاز این تبصره را در اختیار بانکهای عامل قراردهد.
- بانکهای عامل موظفند حداقل نرخ سود و کارمزد مصوب در هر بخش را برای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه اعمال نمایند.
- سهم هریک از استانها از تسهیلا ت بند "ب " تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 کل کشور توسط کمیته ای متشکل از وزرای تعاون ، امور اقتصادی و دارایی ، رییس سازمان برنامه و بودجه و رییس دفتر امور مناطق محروم کشور ریاست جمهوری مشخص خواهد شد.
- کمیته موضوع این ماده یکبار برای تعیین سهم هریک از استانهای کشور و هر سه ماه یکبار برای بررسی و نظارت بر نحوه تخصیص و مصرف اعتبارات اعطایی ، تشکیل می شود.
- به منظور استفاده از تسهیلا ت اعتباری موضوع این آیین نامه لازم است در بدو امر طرح مربوط که در بردارنده موارد زیر باشد توسط اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی تهیه و همزمان به بانک عامل (در تمامی موارد) و سازمان برنامه و بودجه استانها و ادارات کل تعاون (حسب مورد) ارائه شود:
1- گزارش توجیهی برای اجرای طرح مشتمل بر توجیه اقتصادی ، مالی و فنی.
2- شرح عملیات اجرایی و پیش بینی ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد ، بازسازی ، توسعه ، تکمیل و راه اندازی مجدد واحدهای تولیدی و سایر طرحهای موضوع ماده (2) این آیین نامه.
3- مشخصات متقاضی یا متقاضیان ، چگونگی و میزان مالکیت آنان ، سوابق کار در رشته های مربوط و مهارتهای شخصی.
4- تعیین نحوه تامین زمین استقرار و اجرای طرح.
5- مجوزهای لا زم مانند موافقت اصولی ، پروانه دامداری ، پروانه تاسیس ، پروانه بهره برداری .
6- برآورد میزان سرمایه لازم برای اجرای طرح به تفکیک میزان سرمایه گذاری ثابت و سرمایه در گردش موردنیاز.
7- پیش بینی صورتهای مالی طرح از قبیل صورت سود و زیان ، گردش وجوه نقدی و تراز نامه.
8- برآورد طول عمر مفید و طول مدت اجرای طرح همچنین طول مدت بازپرداخت تسهیلا ت اعتباری دریافتی.
- طرحهای مربوط به سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران ، آزادگان ، خانواده معظم شهدا و جانبازان انقلاب اسلامی مستقیمأ به بانک ملی ایران و طرحهای زیربنایی آب و خاک با مشخصات و فرمهای مورد عمل در سال 1371 به بانک کشاورزی ارائه خواهد شد.
- کلیه طرحهای تبصره (3) با هزینه اجرایی کمتر از هشت میلیون (000/000/8) ریال ، با ارائه پروانه تاسیس یا مجوزهای صادر شده از سوی دستگاههای ذی ربط و در مورد تعاونیهای زیر پوشش وزارت تعاون با نظر اداره کل تعاون استان و پس از تایید سازمان برنامه و بودجه استان و با رعایت مفاد این آیین نامه به استثنای مقررات پیش بینی شده در مواد (5) و (6) بر اساس دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا، توسط بانک عامل پوشش مالی داده می شوند.
- فرم مشخصات طرح پیشنهادی به بانکهای عامل که حاوی اطلاعات مورد نیاز و اولویتهای اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرحهای مختلف بخشهای تولیدی بوده و در سال 1371 مورد استفاده قرارگرفته اند، حسب مورد در سال 1373 نیز ملاک عمل خواهد بود.
- بانکهای عامل ( به استثنای بانک ملی ایران و بانک کشاورزی برای طرحهای زیربنایی آب و خاک و طرحهای موضوع تبصره (3) ذیل ماده (5) که تابع ضوابط خاص در این آیین نامه خواهند بود) پس از بررسیهای لازم و تشخیص اینکه طرحهای پیشنهادی براساس ماده (5) این آیین نامه دارای توجیهات لازم از نظر فنی ، مالی و اقتصادی می باشد نظرات خود را حداکثر ظرف مدت سی (30) روز حسب مورد به سازمان برنامه و بودجه استان یا اداره کل تعاون (برای طرحهای تعاونی) و متقاضی اعلام خواهند نمود.
سازمان برنامه و بودجه استان یا اداره کل تعاون استان (فقط برای طرحهای تعاونی) موظفند طرحهای فوق را همراه با نظر بانک بلافاصله به اعضای کمیسیونی مرکب از نمایندگان ذی صلاح و مطلع استانداری ، بانک عامل ، سازمان برنامه و بودجه استان ، اداره کل امور اقتصادی و دارایی ، استان ، اداره کل تعاون استان ، دفتر امور مناطق محروم کشور نهاد ریاست جمهوری ، مدیر کل یا نماینده سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور که بدون حق رای در جلسات کمیسیون شرکت خواهد کرد -، و حسب مورد یک نفر به معرفی دستگاه ذی ربط (ادارات کل کار و امور اجتماعی ، فرهنگ و ارشاد اسلامی ، تربیت بدنی ، آموزش و پرورش ، بهداشت و درمان کشاورزی ، صنایع ، صنایع سنگین ، راه و ترابری ، معادن و فلزات ، جهاد سازندگی ، صدا و سیما ، سازمان تبلیغات اسلامی ، نماینده کمیسیون ویژه نقاط محروم استان) اعلا م و حداکثر یک هفته بعد در جلسه کمیسیون مطرح نمایند.
کمیسیون موظف است حداکثر ظرف مدت بیست (20) روز طرحهای مزبور را از نظر فنی ، مالی و اقتصادی به دقت مورد بررسی قرار دهد و در صورت تایید کامل طرح (با حداقل چهار رای مثبت) ، مراتب را در کمیته برنامه ریزی استان مطرح نماید و در صورت تصویب طرح در کمیته مذکور ،بانک عامل در مورد طرحهای با اعتبار کمتر از یک میلیارد (000/000/000/1) ریال قرار داد لازم را با متقاضی منعقد خواهد نمود.
طرحهای مصوب با اعتبار بیش از مبلغ فوق الذکر می باید قبلأ از طریق سازمان برنامه و بودجه استان جهت بررسی نهایی و ارائه به هیات وزیران به سازمان برنامه و بودجه ارسال شود. درصورت عدم تایید طرح ، توسط بانک و کمیسیون موضوع این ماده طرح مزبور در کمیته برنامه ریزی استان قابل بررسی نخواهد بود.
- ادارات کل تعاون در استانها موظفند ، عند اللزوم با همکاری سایر دستگاههای اجرایی نسبت به تهیه طرحهای مربوط به تعاونیهای ایثارگران اقدام نمایند و کلیه دستگاههای اجرایی ذی ربط در تهیه طرحها ، صدور موافقت اصولی و سایر مجوزها و سایر اقداماتی که برای ارائه و اجرای طرح لازم است ،همکاری خواهند نمود.
- کمیته برنامه ریزی استان موظف است در تصویب طرحها ، آن دسته از طرحهایی را که کمترین ارز بری را دارا می باشند یا صرفه جویی ارزی ایجاد می کنند یا تولیدات وبازدهی آنها زیربنایی و اشتغال زا بوده یا به عنوان مواد اولیه مورد مصرف صنایع دیگر خواهند بود، در اولویت قراردهند.
- سازمان برنامه و بودجه استانها موظفند در جلسات کمیته برنامه ریزی استان که به منظور بررسی طرحهای ارجاعی تشکیل می شود ، از نماینده بانک عامل در تمامی جلسات و سایر دستگاههای اجرایی ذی ربط (حسب مورد) دعوت به عمل آورند.
- بانکهای عامل در صورت کمبود کارشناس ، می توانند از امکانات کارشناسی استان استفاده نمایند و سازمانها ، ادارات کل و نهادها و موسسات دولتی استان موظفند بر اساس درخواست بانک ، در بررسی طرحهای پیشنهادی همکاری لازم را معمول دارند.
- طرحهای تهیه شده در زمینه های علمی، فرهنگی ، هنری و سیاحتی پس از تصویب در کمیسیون تخصصی حسب مورد با حضور نماینده اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان یا نماینده سازمان تبلیغات اسلامی یا نماینده سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، از طرح در کمیته برنامه ریزی استانها معاف می باشند.
- طرحهای تهیه شده در زمینه ها طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ با تصویب کمیسیون تخصصی با حضور نماینده اداره کل صنایع سنگین استان ، از طرح در کمیته برنامه ریزی استان معاف می باشند.
- بانکهای عامل موظفند حسب مورد، تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای مصوب را در چهارچوب ضوابط و دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا و سایر مقررات بانکی مربوط، تامین و ترتیبی اتخاذ نمایند که تسهیلات موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 کل کشور با اولویت کامل و در قالب سقف مجاز اعطای تسهیلات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار اعطا شود.
- تامین اعتبارات مورد نیاز طرحهای ارائه شده در سال 1373 ، صرف در حد سهمیه تخصیصی به هر استان یا نهاد در همان سال، صورت می گیرد و تخصیص بخشی از تسهیلات لازم از محل اعتبارات سالهای آینده به لحاظ احتمال بروز تغییراتی در ضوابط مربوط امکان پذیر نمی باشد.
- مجریان طرحها موظفند طرح مورد نظر را تا زمانی به بانک عامل ارائه دهند که تصویب آن طرح تا پایان اسفند ماه سال 1373 امکان پذیر باشد و در صورت تصویب حداکثر تا بهمن ماه سال بعد قرارداد لازم را با بانک عامل منعقد نمایند.
- بانکهای عامل موظفند منابع اعتباری طرحهای مصوب موضوع این آیین نامه را متناسب با پیشرفت اجرای طرح و همزمان با مصرف سهم متقاضی (به میزان تصویب شده) ، در اختیار متقاضیان قراردهند. طول مدت اجرای طرح ، مدت زمان لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی و تاریخ شروع بازپرداخت این قبیل تسهیلات به ترتیبی خواهد بود که در کمیسیون موضوع ماده (6) این آیین نامه یا بانک عامل (حسب مورد) بررسی شده و به تصویب کمیته برنامه ریزی استان یا بانک مربوط (حسب مورد) رسیده باشد. درهرحال تاریخ شروع بازپرداخت قبل از شروع بهره برداری نخواهد بود.
- مجموع مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی با احتساب طول دوره اجرای طرح (مصوب 1373) نباید حداکثر بیش از ده (10) سال برای طرحهای تولیدی، احداث ساختمان سینما، مدارس غیرانتفاعی و حداکثر هفت (7) سال برای سایر طرحها از زمان اولین پرداخت تسهیلات باشد. مدت مزبور به نحوی تعیین خواهد شد که بازپرداخت تسهیلات اعتباری بانکی مقدم بر بازگشت سایر منابع سرمایه گذاری باشد.
– در صورتی که اجرای مصوبات موضوع تبصره (3) قوانین بودجه سنواتی کل کشور بیش از مدت پیش بینی شده در طرح بیانجامد و علل این تاخیر بنا به به تشخیص بانک عامل موجه بوده و خارج از حیطه کنترل و عمل مجریان طرحها باشد، بانک عامل با رعایت ضوابط و مقررات موضوع این آیین نامه نسبت به تغییر تاریخ شروع بازپرداخت تسهیلات اعتباری طرحهای مزبور اقدام می نماید. مشروط براینکه مجموع طول مدت اجرا و بازپرداخت تسهیلات اعتباری از زمان اولین پرداخت تسهیلات بیشتر از ده (10) سال نشود. در صورتی که براساس مفاد این ماده ، مدت اجرا تمدید و زمان شروع بازپرداخت در مورد طرحی تغییر یابد ، مدت زمان تمدید شده مشمول جریمه تاخیر نمی باشد و سود پیش بینی شده در طرح به آن تعلق می گیرد.
- سهم منابع سرمایه گذاری مجری طرح در مورد طرحهای مربوط به صنایع روستایی ، خود اشتغالی ، خدمات فنی روستایی ، بازسازی و نوسازی اماکن سنتی دامی ، طرحهای آبخیزداری ، جنگل و مرتع ، تعاونیهای تولیدی و اشتغال ایثارگران به پیشنهاد مرجع تصویب کننده طرح در حد توان مجری و حداقل پنج درصد (5%) و در سایر موارد حداقل ده درصد ( 1%) کل سرمایه گذاری (مجموع سرمایه ثابت و سرمایه درگردش) تعیین می شود.
- طرح زیربنایی آب و خاک از تامین سهم سرمایه گذاری مجری طرح معاف می باشند.
- طرحهای تولیدی و عمرانی (اعم از تعاونی و غیرتعاونی) که حداقل هشتاد درصد (80%) مجریان آن را رزمندگان داوطلب که حداقل شش (6) ماه متوالی یا یکسال متناوب (غیرازدوران سربازی) درجبهه ها بوده اند ، یا جانبازان ، آزادگان و مهاجرین جنگ تحمیلی یا خانواده معظم شهدا ، مفقودین ، اسرا (فرزند ، همسر ، پدر و یا برادر) تشکیل دهند، در صورتی که به تشخیص بنیاد شهید ، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی ، ستاد امور آزادگان ، ستاد بازسازی و نوسازی مناطق جنگزده و وزارت تعاون حسب مورد توانایی مالی نداشته باشد از پرداخت تمام یا قسمتی از سهم آورده متقاضی معاف می باشد، و هزینه های مربوط به ارائه خدمات دستگاههای دولتی و وابسته به دولت تهیه طرح ، گرفتن موافقت اصولی و پروانه و سایر مجوزها و بررسی طرح به وسیله بانک و سایر مراجع و تهیه زمین قابل توثیق جزو هزینه های طرح محسوب می شود.
- سرمایه در گردش مورد نیاز واحدهای تولیدی موجود با رعایت مفاد این آیین نامه از محل تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 کل کشور قابل تامین می باشد. تسهیلات اعتباری مربوط به سرمایه در گردش تحت هیچ عنوان نباید به مصرف با پرداخت بدهیهای قبلی استفاده کنندگان برسد.
- سازمان برنامه و بودجه موظف است به نیابت از دولت ، کارمزد و سود طرحهای مذکور در زیر را به میزان هفتاد درصد (70%) سود و کارمزد متعلق، تعهد و پرداخت نماید.
1 - طرحهای مهاجرین جنگ تحمیلی در استانهای جنگزده
2 - طرحهای مربوط به ایثارگران و معلولا ن تحت پوشش سازمان بهزیستی
3 - طرحهای تعاونی تولیدی
4 - طرحهایی که در بخشهای محروم و دهستانهای محروم و مناطق عشایری کشور اجرا می شوند
5 - طرحهای ایجاد مدارس غیرانتفاعی
6 - طرحهای زیربنایی آب و خاک و کشاورزی
- اعتبار منظور شده در ردیف 601027 به منظور پرداخت کارمزد و سود تضمین شده و پرداخت اقساط معوق لاوصول ناشی از اجرای تبصره (33) قانون بودجه سال 1359 و تبصره (3) قوانین بودجه سنوات 1360 لغایت 1372 می باشد که بنا به پیشنهاد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران توسط سازمان برنامه و بودجه تخصیص داده خواهد شد.
- دستگاهها و نهادهای مذکور در تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 کل کشور موظفند گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه را هر شش (6) ماه یکبار از طریق سازمان برنامه و بودجه به کمیسیونهای برنامه و بودجه ، دیوان محاسبات و امور اقتصادی و دارایی مجلس شورای اسلامی ارسال دارند.
- بانکهای عامل موظفند همه ساله مانده مطالبات معوق لاوصول خود ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری برای اجرای طرحهایی که براساس مفاد این آیین نامه به تصویب رسیده اند را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند . بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران همه ساله میزان اینگونه مطالبات را تنظیم و حداکثر تا پایان شهریور ماه به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد نمود. سازمان برنامه و بودجه موظف است مانده مطالبات مذکور را به میزانی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است در لایحه بودجه سال بعد منظور نماید.
- کمیته برنامه ریزی استان موظف است موارد مربوط به عدم بازپرداخت تسهیلات اعتباری و سایر مشکلات طرحها را بررسی و حتی الامکان تسهیلات لازم را در جهت رفع مشکلات اجرایی طرح ها فراهم نموده و ترتیبی اتخاذ نماید تا بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی اینگونه طرحها به موقع صورت پذیرد.
– در مواردی که واحدهایی از محل اعتبارات موضوع تبصره (3) قوانین بودجه سنواتی به مرحله اجرا درآمده یا ایجاد شده اند و در حال حاضر به دلایل ساختاری قادر به ادامه فعالیت به صورت اقتصادی نیستند یا در حال بهره برداری بوده ولی به دلایل غیرموجه نسبت به بازپرداخت اقساط مقرر اقدام نمی نمایند ، واحدهای مزبور بنا به پیشنهاد بانک عامل و موافقت کمیته برنامه ریزی استان به فروش می رسند (نحوه فروش توسط کمیته مزبور تعیین می شود) و پس از تامین مطالبات بانک از محل درآمد فروش ، باقیمانده در حساب خاصی نگهداری می شود . درصورت کمبود درآمد فروش ، مانده مطالبات جهت تامین به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد شد.
- بانکهای عامل موظفند هر شش (6) ماه یکبار راسأ و بر اساس منابع اطلاعاتی خود ، گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری اعطایی شامل انواع و میزان تسهیلات اعتباری اعطایی و نوع طرحها ، همچنین میزان بدهی ناشی از مطالبات معوق لاوصول و نیز میزان کارمزد و سود سهم دولت در مورد طرحهای مشمول و سایر اطلاعات لازم را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند.
- ادارات کل تعاون به نیابت از تعاونیهای تحت پوشش خود همچنین وزارت جهاد سازندگی و وزارت کار و امور اجتماعی به نیابت از متقاضیان استفاده از تسهیلات اعتباری مربوط می توانند اقدامات لازم را مطابق مفاد این آیین نامه و بنا به درخواست آنان ، تا مرحله قبل از عقد قرارداد انجام دهند درهرحال ، قرارداد لازم بین بانک و استفاده کننده از تسهیلا ت اعتباری منعقد خواهد شد.
- تضمین های تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه عبارتند از:
1- تضمین های مربوط به طرحهای قابل بررسی توسط بانک ملی ایران به شرح ماده (29)
2- اعطای اجازه برداشت از حسابهای بانکهای عامل به بانکهای تجاری تامین کننده کمبود منابع اعتباری (موضوع بند (3) ماده (3) این آیین نامه) با هماهنگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
3- سازمان برنامه و بودجه به نیابت از دولت مکلف است اعتبار لازم جهت تامین و پرداخت تفاوت کارمزد و سهم دولت به میزان هفتاد درصد (70%) مربوط به تسهیلات اعتباری اعطایی به طرحهای موضوع ماده (14) این آیین نامه و مطالبات معوق لاوصول بانکهای عامل ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری به طرحهای مصوب موضوع این آیین نامه را در لوایح بودجه سال بعد منظور و به بانکهای عامل پرداخت نماید.
4- کلیه مستحدثات ، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرحهای موضوع این آیین نامه در وثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت و چنانچه بر اساس ضوابط موجود بانکها، توثیق زمین محل اجرای طرح امکان پذیر نباشد ، بانکهای عامل علاوه بر توثیق مستحدثات ، اموال و داراییهای پیش بینی شده در طرح که روی زمین احداث ، یا نصب می گردند ، می توانند به منظور جبران نقیصه عدم امکان توثیق از متقاضی سند نیز دریافت نمایند . زمین در مورد طرحهای زیربنایی آب و خاک تضمین تسهیلات اعتباری صرفأ از طریق دریافت سفته انجام خواهد شد.
همچنین بانک های عامل می توانند نسبت به قبول رهن اراضی موضوع مواد (31) و (32) آیین نامه اجرایی لایحه قانونی اصلا ح لایحه قانونی واگذاری و احیای اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران مصوب 21/1/1359 اقدام نمایند . در این موارد کل طرح اعم از زمین و مستحدثات ناشی از اجرای طرح توسط بانک به وثیقه گرفته می شود. بانکهای عامل مکلفند در مورد مستحدثات ، اموال و داراییهای موجود در مناطق جنگزده که اسناد آنها در جنگ از بین رفته است ، تسهیلات ویژه قایل شوند.
- تضمین دولت ، موضوع بند (3) این ماده نافی وظایف بانکهای عامل جهت وصول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه نبوده و بانکهای عامل مکلفند برای حفظ حقوق خود اقدامات قانونی لازم را جهت مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعتباری اعطایی بعمل آورند و در موارد زیر بر مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعتباری اعطایی نظارت نمایند.
1- نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات اعتباری اعطایی متناسب با پیشرفت اجرای طرح.
2- نظارت بر باز پرداخت بدهیهای ناشی از تسهیلات اعتباری دریافتی از محل درآمد طرح.
- استفاده کنندگان از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه موظفند اقساط تسهیلات اعتباری دریافتی را بموقع پرداخت نمایند . عدم پرداخت بموقع اقساط بدهی استفاده کنندگان از تسهیلا ت اعتباری مزبور در حکم تصرف غیرقانونی در اموال دولتی محسوب می شود.
- بانک سپه مکلف است پس از رسیدگیهای لازم ضمن اطلاع به اداره کل تعاون استان تمام یا قسمتی از مایملک آن تعداد از شرکتهای تعاونی زیرپوشش وزارت تعاون که توانایی واریز وام دریافتی را ندارند طبق مقررات مندرج در ضمن عقد به فروش رسانده و از محل موجودی و مطالبات شرکت و اموال و داراییهای سهامداران شرکت و درآمد فروش ، مطالبات خود و دولت را تامین و پرداخت نماید.
- چنانچه مجموع وجوه حاصل از اقدامات مذکور در این ماده (فروش مایملک شرکتها) ، تکافوی پرداخت کامل مطالبات بانک را ننماید ، سازمان برنامه و بودجه مکلف است مانده مطالبات پرداخت نشده و معوق لاوصول را از این بابت براساس اسناد و مدارک ارائه شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در لوایح بودجه سالهای آینده منظور نماید.
- گزارش کامل بدهی هریک از شرکتهای تعاونی ذی ربط و میزان مانده بدهی ناشی از اصل و فرع موضوع تسهیلات ، هر سه ماه یکبار توسط بانک سپه به وزارت تعاون ، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه ارسال خواهد شد.
- در مورد پرداخت تعهدات دولت ناشی از مفاد این ماده در سالهای گذشته حداکثر دو سال پس از آخرین بازپرداخت توسط گیرنده تسهیلات ملاک محاسبه سود و کارمزد بانک خواهد بود و مازاد برآن ناشی از تعلل بانک در وصول مطالبات قانونی تلقی شده و جزو مطالبات بانک از دولت محسوب نخواهد شد.
- وزارت تعاون مکلف است کلیه اسناد، قراردادها، مدارک ، تعهدات ، اطلاعات و وثایق مربوط به این شرکتها و سهامداران آنها را که در اختیار دارد به منظور فراهم آوردن امکان وصول مطالبات در اختیار بانک سپه قرار دهد.
- وضعیت شرکتهای تعاونی تحت پوشش وزارت تعاون ، توسط کمیسیونی متشکل از نمایندگان ثابت و تام الاختیار سازمان برنامه و بودجه ، بانک سپه و وزارت تعاون مورد رسیدگی قرار گرفته و در صورت تشخیص اینکه هریک از شرکتهای تعاونی مزبور قابلیت بازیافت نداشته و قادر به بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی نمی باشند ، تمام یا قسمتی از مایملک آنها با رعایت سایر ضوابط و مقررات مندرج در آیین نامه اجرایی بند 9 تبصره (3) قانون بودجه سال 1368 کل کشور (به استثنای ماده 7 آن) از طریق مزایده یا ترک تشریفات یا هر طریق دیگری که به صرفه و صلاح دولت باشد به فروش می رسد و از محل درآمد فروش مطالبات بانک و دولت تامین و پرداخت می شود.
- کلیه تسهیلات اعتباری بخش کشاورزی و دامپروری (از جمله جنگل ، مرتع ، شیلات و آبزیان) توسط بانک کشاورزی اعطا خواهد شد . تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای زیربنایی آب و خاک به شرح زیر در اختیار متقاضیان واجد شرایط قرار خواهد گرفت و اعطای تسهیلات به سایر طرحهای بخش کشاورزی و دامپروری مشمول ضوابط عمومی این آیین نامه خواهد بود.
- تهیه طرح ، شامل نوع مالکیت ، مشخصات فنی پروژه ، برآورد هزینه ها مدت زمان لازم برای اجرای طرح ، مدت استهلاک تسهیلات ، زمان شروع بازپرداخت و سایر ویژگیهای طرح حسب مورد به عهده وزارت کشاورزی و هیاتهای هفت نفره واگذاری زمین برای طرح های آب و خاک و شرکتهای منطقه ای آب یا آب و برق خوزستان خواهد بود.
- طرحهای آب خاک با معرفی و تایید وزارت کشاورزی مستقیمأ به بانک کشاورزی و طرح های شبکه های آبیاری و زهکشی با معرفی و تایید شرکتهای آب منطقه ای یا آب و برق خوزستان خواهد بود.
- تسهیلات اعتباری مربوط به کشاورزان و تعاونیهایی که در اجرای لایحه بودجه قانونی مصوب 26/1/1359 شورای انقلاب اسلامی یا قانون اراضی کشت موقت مصوب 7/8/1365 مجلس شورای اسلامی زمین دریافت داشته یا صاحب زمین می شوند اختصاص می یابد تا با معرفی هیاتهای هفت نفره و منحصرأ برای مصارف آب ، خاک ، حفر چاه ، تجهیزات و تامین ادوات مورد نیاز در اختیار آنان قرارگیرد.
- بانک کشاورزی موظف است تسهیلات اعتباری طرحهای موضوع ماده (23) این آیین نامه را که دارای توجیهات فنی ، مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر سهم سرمایه گذاری و وثیقه با مقررات بانکها وفق نمی دهند ، پس از تایید سازمان برنامه و بودجه استان با رعایت مفاد مواد مربوط مذکور در این آیین نامه و متناسب با پیشرفت عملیات ، پرداخت نماید.
- تسهیلات اعتباری تخصیص یافته به بنیاد شهید انقلاب اسلامی و ستاد آزادگان و بنیاد مستضعفان و جانبازان منحصرأ جهت فراهم نمودن موجبات اشتغال جانبازان و فرزندان ، همسران ،پدران ،مادران و برادران شهدا، مفقودین و اسرای جنگ با روشهای زیر توسط بانک ملی ایران اعطا خواهد شد:
1- توسعه شرکتهای موجود
2- سرمایه گذاری فقط برای تکمیل طرحهای نیمه تمام
- بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان و ستاد آزادگان موظفند حداقل هشتاد درصد (80%) از اعتبارات تخصیصی را به طرحهای مورد نظر در شهرستانها (به غیر از تهران) اختصاص دهند.
- بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان حسب مورد افراد مذکور در ماده (25) را در طرحها و شرکتهایی که به هر عنوان از تسهیلات موضوع این آیین نامه استفاده مینمایند ضمن اشتغال آنها حداکثر ظرف مدت دو سال پس از آغاز بهره برداری سهیم نمایند . انتقال مالکیت به شرح فوق ، رافع تضمینهای مربوط نخواهد بود.
- بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان موظفند گزارش عملکرد (3) سنواتی کل کشور مربوط به خود را شامل طرحهای مصوب و اجرا شده و نحوه واگذاری سهام آن به افراد مذکور در ماده (25) را در چهارچوب جدولهای پیشنهادی سازمان برنامه و بودجه حداکثر لغایت شهریورماه سال 1373 از طریق سازمان برنامه و بودجه به هیات دولت تقدیم نمایند.
- طرحهای مربوط به خانواده معظم شهدا، مفقودین و اسرا ، توسط عالیترین مقام بنیاد شهید انقلاب اسلامی یا نماینده وی و در مورد جانبازان توسط ریاست بنیاد مستضعفان و جانبازان یا نماینده وی و در مورد آزادگان توسط خود متقاضیان با معرفی ستاد آزادگان، به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری کتبأ به بانک ملی ایران ارائه خواهد شد.
- بانک ملی ایران قبل از تعیین محل استقرار طرح و مشخصات حقوقی آن توسط آزادگان و بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان بررسی طرحهای پیشنهادی را آغاز نموده و نظرخود را دایر بر رد یا قبول طرح اعلام خواهد نمود . در هر حال اعطای تسهیلات ، موکول به تعیین محل استقرار طرح و ارائه مشخصات حقوقی زمین و موافقت اصولی طرحها (در مورد طرحهای کشاورزی ، پروانه تاسیس) و سایر مجوزهای لازم خواهد بود.
- بانک ملی ایران با رعایت مقررات داخلی خود می تواند تا پانزده درصد (15%) از هزینه های ثابت طرحها را تحت عنوان هزینه های مقدماتی حداکثر ده (10) روز پس از ارائه موافقت اصولی وزارتخانه یا ارگان ذی ربط در مورد هر طرح در اختیار مجری مربوط که از طرف بنیاد شهید یا بنیاد مستضعفان و جانبازان معرفی شده است (اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی) قراردهد.
- بانک ملی ایران پس از بررسیهای لازم و تشخیص اینکه طرحهای پیشنهادی دارای توجیهات لازم از نظر فنی ، مالی و اقتصادی می باشند ، پس از اخذ تضمین کافی به شرح ماده (29) تسهیلات اعتباری مورد نیاز را در قالب قرارداد فی مابین بانک و آزادگان و مجری طرح معرفی شده توسط بنیاد شهید انقلاب اسلامی یا بنیاد مستضعفان و جانبازان ، متناسب با پیشرفت عملیات اجرایی طرح بدون در نظر گرفتن سهم سرمایه گذاری مجری طرح ، تامین نماید.
- تضمین هایی که در قبال تسهیلات اعطایی به طرحهای مشمول توسط بانک ملی ایران اخذ خواهد شد عبارتند از:
1- تفویض اختیار غیرقابل برگشت برداشت از کلیه حسابهای فعلی و آتی واحد اشتغال بنیاد شهید یا هر واحدی که در آینده وظایف این واحد را به عهده داشته باشد و برداشت از حسابهای بنیاد مستضعفان و جانبازان (حسب مورد) نزد کلیه بانکهای کشور به بانک ملی ایران که در قرارداد مربوط به طرح گنجانیده خواهد شد.
2- توثیق کلیه مستحدثات و اموال منقول و غیرمنقول و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرح نزد بانک ملی ایران.
3 – در مورد آن دسته از جانبازان و خانواده معظم شهدا ، اسرا و مفقودین که به لحاظ نوع و محل اجرای طرح قادر به سپردن وثیقه موضوع بند (2) این ماده نمی باشند ، ضمانت کتبی بنیاد شهید یا بنیاد مستضعفان و جانبازان (حسب مورد) جایگزین خواهد شد.
4 - نهادهای مذکور در این فصل (حسب مورد) بازپرداخت مطالبات بانک ملی ایران ناشی از اعطای تسهیلات موضوع این آیین نامه را بدون قید و شرط بطور غیرقابل برگشت تعهد و تضمین می نمایند.
- مهلت لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعطایی توسط بانک ملی ایران با توجه به ماهیت طرح حداکثر ده (10) سال تعیین می شود. اولین قسط بازپرداخت (6) ماه پس از شروع بهره برداری خواهد بود.
- بانک ملی ایران حداکثر ظرف (30) روز طرحهای کمتر از پنجاه میلیون (000/000/50) ریال و حداکثر ظرف (45) روز سایر طرحها را بررسی و نتیجه را حسب مورد به ارائه کننده طرح اعلام می نماید.درصورتی که طرحی قابل توجیه نباشد دلایل آن می باید از طرف بانک ملی ایران به ارائه کننده منعکس شود.
- ضوابط مندرج در ماده (3) آیین نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال 1369 کل کشور در مورد نحوه انتقال طرحهای مربوط به اشتغال جانبازان از بنیاد شهید انقلاب اسلامی به بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی ،در سال 1373 نیز ملا ک عمل خواهد بود.
- بنیاد شهید ، بنیاد مستضعفان و جانبازان و ستاد آزادگان برای اجرای طرحهای جدید جهت اشتغال خانواده شهدا ، جانبازان و آزادگان باید طرحهای خود را به بانکهای صادرات و کشاورزی ارائه نموده و با رعایت سایر مواد این آیین نامه از تسهیلات اعتباری تبصره (3) در استانها استفاده نمایند.کمیته برنامه ریزی استان موظف است اعطای تسهیلات اعتباری به این طرحها را در اولویت قراردهد.
- کلیه طرح های موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 کل کشور بایستی به تصویب کمیته برنامه ریزی استان برسد لذا مفاد تبصره (2) ذیل ماده (5)، تبصره های (5) و (6) ماده (6) و ماده (24) این آیین نامه در صورت تفویض اختیار کمیته مزبور لازم الاجرا می باشند و اختیارات کمیته موضوع بند (د) تبصره (3) قانون بودجه سال 1372 کل کشور مذکور در آیین نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال 1373 در صورتی که کمیته برنامه ریزی استان اختیارات خود را به کمیته های تخصصی (تعاون ، خود اشتغالی ، زیربنایی ، آب و خاک حسب مورد) تنفیذ نماید، در سال 1373 نیز برقرار است.
حسن حبیبی
معاون اول رییس جمهور