دستورالعمل تشکیل جلسات شورای هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی استان و شهرستان
مصوب 1390,10,17
در راستای تحقق اهداف سیاست‌ها و راهبردهای منشور توسعه فرهنگ قرآنی و در اجرای مصوبه جلسه ۱۴ مورخ ۱۷/۱۰/۱۳۹۰ شورای توسعه فرهنگ قرآنی مبنی بر واگذاری اجرایی امور شورای توسعه فرهنگ قرآنی در سطح استان و شهرستان به شورای فرهنگ عمومی استان و شهرستان، دستورالعمل تشکیل جلسات «شورای هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی استان و شهرستان» به شرح موارد ذیل ابلاغ می‌گردد:
ماده تعاریف
توسعه فرهنگ قرآنی: تعمیم و تعمیق شناخت و ایمان به قرآن و ارتباط و انس با آن و تحقق مضامین آیات قرآنی در رفتار فردی و اجتماعی اقشار مختلف جامعه
فعالیت‌های قرآنی: فعالیت‌هایی که به منظور شناخت و شناساندن قرآن و معارف آن و تقویت ایمان به قرآن و انس با آن و بهره‌گیری فرد و جامعه از قرآن انجام می‌شود.
آموزش عمومی قرآن: برنامه‌های آموزشی مربوط به خواندن و درک مفاهیم و معارف قرآن که برای انس آحاد جامعه با قرآن و استفاده از آن ارائه می‌شود.
آموزش عالی (تخصصی) قرآنی: برنامه‌های آموزشی که به منظور تربیت نیروی انسانی متخصص فعالیت‌های مختلف قرآنی به اجراء درمی‌آید.
پژوهش‌های قرآنی: مطالعات و پژوهش‌هایی که با هدف شناخت قرآن و معارف آن و وظایف فرد و جامعه نسبت به قرآن و چگونگی تحقق توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه انجام می‌شود.
فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی: فعالیت‌هایی که با به کارگیری دانش، روش و ابزارهای مختلف هنر و ارتباطات، به منظور گسترش توجه و اشتیاق نسبت به قرآن کریم و توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه انجام می‌شود.
ماده اهداف شورای استان
۱. پیگیری تحقق اهداف، سیاست‌ها و راهبردهای منشور توسعه فرهنگ قرآنی در سطح استان
۲. ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی، مؤسسات و گروه‌های فعال غیردولتی در جهت هم‌افزایی و ارتقاء فعالیت‌های قرآنی در سطح استان مبتنی بر مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسیون‌ها
۳. تحقق فرهنگ قرآنی در نظام مدیریت، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی استان
۴. تقویت و گسترش انس با قرآن کریم در اقشار مختلف در استان
۵ . ترویج آیات و مفاهیم قرآن کریم در حوزه فرهنگ عمومی
ماده وظایف شورای استان
الف . ساماندهی و هماهنگی فعالیت‌های قرآنی استان
۱. ایجاد ساز و کارهای مناسب برای هماهنگی و هم‌افزایی فعالیت قرآنی دستگاه‌ها، در استان و نهادها و تشکل‌ها براساس مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسیون‌های تخصصی آن
۲. شفاف‌سازی حوزه فعالیت قرآنی دستگاه‌های دولتی و عمومی در سطح استان مطابق منشور توسعه فرهنگ قرآنی و مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی
۳. اتخاذ تدابیر لازم برای توانمندسازی و جلب مشارکت بخش مردمی و تقویت نقش حمایتی دولت در جهت توسعه فرهنگ قرآنی در استان
۴. بررسی و تصویب طرح‌ها و برنامه‌های قرآنی استانی
۵ . شناسایی توانمندی‌های قرآنی دستگاه‌ها در استان و به کارگیری آن در جهت توسعه فرهنگ قرآنی
ب . فرهنگ‌سازی قرآنی در سطح استان
۶ . حمایت مؤثر از توسعه برنامه‌های آموزش عمومی قرآن و فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی دستگاه‌های دولتی و عمومی و نهادهای مردمی قرآنی استان به ویژه اجرای طرح ملی حفظ قرآن کریم
۷. زمینه‌سازی تحقق فرهنگ قرآنی در نظام مدیریت، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی استان
۸ . رصد و پایش وضعیت فرهنگ قرآنی استان براساس شاخص‌های ارزیابی ابلاغی شورای توسعه فرهنگ قرآنی
۹. تدوین و پیشنهاد طرح‌های عملیاتی و کاربردی برای بهبود شاخص‌های فرهنگ قرآنی استان
۱۰. اتخاذ شیوه‌های تشویقی به منظور تقویت فرهنگ‌سازی قرآنی در استان
ج . نظارت و پیگیری مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی
۱۱. تمهید ساز و کارهای لازم برای اجرای مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسیون‌های تخصصی آن در استان و نظارت بر حسن اجرای آن
۱۲ . ارزیابی و نظارت بر عملکرد قرآنی دستگاه‌ها و نهادهای دولتی، عمومی و غیردولتی و ارائه گزارش دوره‌ای به شورای توسعه فرهنگ قرآنی
۱۳ . اجرای مصوبات، بررسی و اعلام نظر نسبت به موضوعات ارجاعی از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسیون‌های تخصصی
۱۴. نظارت بر تخصیص صحیح و متوازن بودجه‌های قرآنی مبتنی بر سیاست‌های شورای توسعه فرهنگ قرآنی و ارائه گزارش به این شورا
ماده اعضای شورا
۱. نماینده ولی فقیه و امام جمعه استان (رئیس)
۲. استاندار یا یکی از معاونین منصوب وی (نایب رئیس)
۳. مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان (دبیر)
۴. نماینده مدیریت حوزه‌های علمیه استان
۵ . مدیرکل آموزش و پرورش استان
۶ . رئیس بزرگ‌ترین دانشگاه وابسته به وزارت علوم در استان
۷. یک نفر از رؤسای نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌های استان
۸ . رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان
۹. مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان
۱۰. مدیرکل صدا و سیمای مرکز استان
۱۱. یک نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی استان و عضو شورای برنامه‌ریزی استان
۱۲. مدیرکل ورزش و امور جوانان استان
۱۳. دو نفر از نمایندگان صاحب نظر منتخب اتحادیه مؤسسات مردمی و تشکل‌های قرآنی استان
تبصره دبیرخانه شورای استان برای پیگیری امور شورا در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تشکیل و نمودار تشکیلاتی و سازمانی آن توسط رئیس شورا تصویب می‌شود. دبیر شورا موظف است پشتیبانی لازم را برای تأمین امکانات و نیروی انسانی موردنیاز دبیرخانه شورا به عمل آورد.
ماده جلسات شورای استان
جلسات شورای استان هر ماه یک بار با دعوت کتبی رئیس شورا در محل دفتر نمایندگی ولی فقیه یا استانداری و یا دبیرخانه تشکیل می‌شود. جلسات شورا با حضور رئیس و اکثریت مطلق اعضاء رسمیت داشته و مصوبات آن با رأی موافق اکثریت حاضران لازم‌الاجراست. در موارد ضرورت، جلسه به ریاست نایب رئیس یا دبیر شورا تشکیل می‌شود.
تبصره علاوه بر موضوعات ارجاعی از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی یا کمیسیون‌های تخصصی آن جهت بررسی در شورای استان، هر یک از اعضای شورا می‌توانند مسائل موردنظر را جهت قرار گرفتن در نوبت دستور جلسات به شورا پیشنهاد کنند.
تبصره اعضای شورای استان موظفند شخصاً در کلیه جلسات شورا شرکت کنند. در صورت بروز مشکل برای اعضای شورا، اعزام نماینده دستگاه غایب به جلسه، با هماهنگی قبلی و بدون داشتن حق رأی بلامانع است.
تبصره در صورت سه جلسه غیبت هر یک از اعضاء در طول سال، موضوع در شورای استان مطرح و تصمیم‌گیری خواهد شد.
تبصره شورای استان می‌تواند عنداللزوم و عندالاقتضاء از سایر دستگاه‌ها جهت حضور یا عضویت در جلسات دعوت کند.
ماده کارگروه‌های تخصصی
شورای استان می‌تواند برای حسن انجام وظایف خود در سطح استان، اقدام به تشکیل کارگروه‌های زیر نماید:
۱ . کارگروه توسعه آموزش عمومی قرآن استان با مسئولیت اداره کل آموزش و پرورش استان
۲ . کارگروه توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی استان با مسئولیت رئیس بزرگ‌ترین دانشگاه وابسته به وزارت علوم در مرکز استان و یا مدیر حوزه علمیه استان
۳. کارگروه توسعه فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی استان با مسئولیت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان
تبصره تشکیل کارگروه‌های تخصصی موضوعی با ستادهای اجرایی جهت هماهنگی امور بلامانع است.
تبصره شورای استان می‌تواند با درخواست فرماندار و تصویب شورای استان در هر یک از شهرستان‌های تابعه استان بنا به ضرورت، شورای توسعه فرهنگ قرآنی شهرستان را تشکیل دهد. ترکیب و شرح وظایف شورای هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی استان‌ها با هماهنگی فرماندار شهرستان توسط دبیرخانه شورای استان تنظیم و به تصویب شورای استان می‌رسد.
ماده ابلاغ و پیگیری اجرای مصوبات شورای استان
به منظور ایجاد انسجام و وحدت رویه در مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی، کمیسیون‌های تخصصی و شوراهای استانی، مصوبات شورای استان پس از هماهنگی با دبیر شورای توسعـه فرهنگ قرآنی با امضای رئیس شـورای فرهنگ عمومی استان به دستگاه‌های ذی‌ربط در استان ابلاغ می‌شود. مسئولیت پیگیری اجرای مصوبات و گزارش آن به شورای استان برعهده دبیر شورای استان است.
تبصره مصوبات ابلاغی شورای استان برای کلیه دستگاه‌های دولتی و عمومی و مؤسسات مردمی در سطح استان لازم‌الاجراء است.
تبصره شورای استان حق هرگونه نظارت، کنترل و ارزشیابی سازمان‌های دولتی و عمومی و نهادهای مردمی در حوزه امور قرآنی را داراست و دستگاه‌ها موظف به همکاری مؤثر با شورای استان می‌باشند.
تبصره دبیر شورای استان موظف است هماهنگی‌های لازم را با دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی به عمل آورد. جلسات ادواری دبیران شورای استان هر سه ماه یک بار توسط دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی برگزار می‌شود.
ماده این دستورالعمل در ۹ ماده و ۱۰ تبصره در مورخ ۳/۱۰/۱۳۹۲ به تأیید رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس شورای فرهنگ عمومی رسید و پس از ابلاغ لازم‌الاجراست و جایگزین ابلاغیه‌های قبلی در موضوع پیگیری امور و مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی در استان‌ها گردید.
ماده تعاریف
توسعه فرهنگ قرآنی: تعمیم و تعمیق شناخت و ایمان به قرآن و ارتباط و انس با آن و تحقق مضامین آیات قرآنی در رفتار فردی و اجتماعی اقشار مختلف جامعه
فعالیت‌های قرآنی: فعالیت‌هایی که به منظور شناخت و شناساندن قرآن و معارف آن و تقویت ایمان به قرآن و انس با آن و بهره‌گیری فرد و جامعه از قرآن انجام می‌شود.
آموزش عمومی قرآن: برنامه‌های آموزشی مربوط به خواندن و درک مفاهیم و معارف قرآن که برای انس آحاد جامعه با قرآن و استفاده از آن ارائه می‌شود.
آموزش عالی (تخصصی) قرآنی: برنامه‌های آموزشی که به منظور تربیت نیروی انسانی متخصص فعالیت‌های مختلف قرآنی به اجراء درمی‌آید.
پژوهش‌های قرآنی: مطالعات و پژوهش‌هایی که با هدف شناخت قرآن و معارف آن و وظایف فرد و جامعه نسبت به قرآن و چگونگی تحقق توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه انجام می‌شود.
فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی: فعالیت‌هایی که با به کارگیری دانش، روش و ابزارهای مختلف هنر و ارتباطات، به منظور گسترش توجه و اشتیاق نسبت به قرآن کریم و توسعه فرهنگ قرآنی در جامعه انجام می‌شود.
ماده اهداف شورای استان
۱. پیگیری تحقق اهداف، سیاست‌ها و راهبردهای منشور توسعه فرهنگ قرآنی در سطح استان
۲. ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی، مؤسسات و گروه‌های فعال غیردولتی در جهت هم‌افزایی و ارتقاء فعالیت‌های قرآنی در سطح استان مبتنی بر مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسیون‌ها
۳. تحقق فرهنگ قرآنی در نظام مدیریت، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی استان
۴. تقویت و گسترش انس با قرآن کریم در اقشار مختلف در استان
۵ . ترویج آیات و مفاهیم قرآن کریم در حوزه فرهنگ عمومی
ماده وظایف شورای استان
الف . ساماندهی و هماهنگی فعالیت‌های قرآنی استان
۱. ایجاد ساز و کارهای مناسب برای هماهنگی و هم‌افزایی فعالیت قرآنی دستگاه‌ها، در استان و نهادها و تشکل‌ها براساس مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسیون‌های تخصصی آن
۲. شفاف‌سازی حوزه فعالیت قرآنی دستگاه‌های دولتی و عمومی در سطح استان مطابق منشور توسعه فرهنگ قرآنی و مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی
۳. اتخاذ تدابیر لازم برای توانمندسازی و جلب مشارکت بخش مردمی و تقویت نقش حمایتی دولت در جهت توسعه فرهنگ قرآنی در استان
۴. بررسی و تصویب طرح‌ها و برنامه‌های قرآنی استانی
۵ . شناسایی توانمندی‌های قرآنی دستگاه‌ها در استان و به کارگیری آن در جهت توسعه فرهنگ قرآنی
ب . فرهنگ‌سازی قرآنی در سطح استان
۶ . حمایت مؤثر از توسعه برنامه‌های آموزش عمومی قرآن و فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی دستگاه‌های دولتی و عمومی و نهادهای مردمی قرآنی استان به ویژه اجرای طرح ملی حفظ قرآن کریم
۷. زمینه‌سازی تحقق فرهنگ قرآنی در نظام مدیریت، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی استان
۸ . رصد و پایش وضعیت فرهنگ قرآنی استان براساس شاخص‌های ارزیابی ابلاغی شورای توسعه فرهنگ قرآنی
۹. تدوین و پیشنهاد طرح‌های عملیاتی و کاربردی برای بهبود شاخص‌های فرهنگ قرآنی استان
۱۰. اتخاذ شیوه‌های تشویقی به منظور تقویت فرهنگ‌سازی قرآنی در استان
ج . نظارت و پیگیری مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی
۱۱. تمهید ساز و کارهای لازم برای اجرای مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسیون‌های تخصصی آن در استان و نظارت بر حسن اجرای آن
۱۲ . ارزیابی و نظارت بر عملکرد قرآنی دستگاه‌ها و نهادهای دولتی، عمومی و غیردولتی و ارائه گزارش دوره‌ای به شورای توسعه فرهنگ قرآنی
۱۳ . اجرای مصوبات، بررسی و اعلام نظر نسبت به موضوعات ارجاعی از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی و کمیسیون‌های تخصصی
۱۴. نظارت بر تخصیص صحیح و متوازن بودجه‌های قرآنی مبتنی بر سیاست‌های شورای توسعه فرهنگ قرآنی و ارائه گزارش به این شورا
ماده اعضای شورا
۱. نماینده ولی فقیه و امام جمعه استان (رئیس)
۲. استاندار یا یکی از معاونین منصوب وی (نایب رئیس)
۳. مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان (دبیر)
۴. نماینده مدیریت حوزه‌های علمیه استان
۵ . مدیرکل آموزش و پرورش استان
۶ . رئیس بزرگ‌ترین دانشگاه وابسته به وزارت علوم در استان
۷. یک نفر از رؤسای نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه‌های استان
۸ . رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان
۹. مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان
۱۰. مدیرکل صدا و سیمای مرکز استان
۱۱. یک نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی استان و عضو شورای برنامه‌ریزی استان
۱۲. مدیرکل ورزش و امور جوانان استان
۱۳. دو نفر از نمایندگان صاحب نظر منتخب اتحادیه مؤسسات مردمی و تشکل‌های قرآنی استان
تبصره دبیرخانه شورای استان برای پیگیری امور شورا در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تشکیل و نمودار تشکیلاتی و سازمانی آن توسط رئیس شورا تصویب می‌شود. دبیر شورا موظف است پشتیبانی لازم را برای تأمین امکانات و نیروی انسانی موردنیاز دبیرخانه شورا به عمل آورد.
ماده جلسات شورای استان
جلسات شورای استان هر ماه یک بار با دعوت کتبی رئیس شورا در محل دفتر نمایندگی ولی فقیه یا استانداری و یا دبیرخانه تشکیل می‌شود. جلسات شورا با حضور رئیس و اکثریت مطلق اعضاء رسمیت داشته و مصوبات آن با رأی موافق اکثریت حاضران لازم‌الاجراست. در موارد ضرورت، جلسه به ریاست نایب رئیس یا دبیر شورا تشکیل می‌شود.
تبصره علاوه بر موضوعات ارجاعی از سوی شورای توسعه فرهنگ قرآنی یا کمیسیون‌های تخصصی آن جهت بررسی در شورای استان، هر یک از اعضای شورا می‌توانند مسائل موردنظر را جهت قرار گرفتن در نوبت دستور جلسات به شورا پیشنهاد کنند.
تبصره اعضای شورای استان موظفند شخصاً در کلیه جلسات شورا شرکت کنند. در صورت بروز مشکل برای اعضای شورا، اعزام نماینده دستگاه غایب به جلسه، با هماهنگی قبلی و بدون داشتن حق رأی بلامانع است.
تبصره در صورت سه جلسه غیبت هر یک از اعضاء در طول سال، موضوع در شورای استان مطرح و تصمیم‌گیری خواهد شد.
تبصره شورای استان می‌تواند عنداللزوم و عندالاقتضاء از سایر دستگاه‌ها جهت حضور یا عضویت در جلسات دعوت کند.
ماده کارگروه‌های تخصصی
شورای استان می‌تواند برای حسن انجام وظایف خود در سطح استان، اقدام به تشکیل کارگروه‌های زیر نماید:
۱ . کارگروه توسعه آموزش عمومی قرآن استان با مسئولیت اداره کل آموزش و پرورش استان
۲ . کارگروه توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی استان با مسئولیت رئیس بزرگ‌ترین دانشگاه وابسته به وزارت علوم در مرکز استان و یا مدیر حوزه علمیه استان
۳. کارگروه توسعه فعالیت‌های تبلیغی ترویجی قرآنی استان با مسئولیت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان
تبصره تشکیل کارگروه‌های تخصصی موضوعی با ستادهای اجرایی جهت هماهنگی امور بلامانع است.
تبصره شورای استان می‌تواند با درخواست فرماندار و تصویب شورای استان در هر یک از شهرستان‌های تابعه استان بنا به ضرورت، شورای توسعه فرهنگ قرآنی شهرستان را تشکیل دهد. ترکیب و شرح وظایف شورای هماهنگی و گسترش فعالیت‌های قرآنی استان‌ها با هماهنگی فرماندار شهرستان توسط دبیرخانه شورای استان تنظیم و به تصویب شورای استان می‌رسد.
ماده ابلاغ و پیگیری اجرای مصوبات شورای استان
به منظور ایجاد انسجام و وحدت رویه در مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی، کمیسیون‌های تخصصی و شوراهای استانی، مصوبات شورای استان پس از هماهنگی با دبیر شورای توسعـه فرهنگ قرآنی با امضای رئیس شـورای فرهنگ عمومی استان به دستگاه‌های ذی‌ربط در استان ابلاغ می‌شود. مسئولیت پیگیری اجرای مصوبات و گزارش آن به شورای استان برعهده دبیر شورای استان است.
تبصره مصوبات ابلاغی شورای استان برای کلیه دستگاه‌های دولتی و عمومی و مؤسسات مردمی در سطح استان لازم‌الاجراء است.
تبصره شورای استان حق هرگونه نظارت، کنترل و ارزشیابی سازمان‌های دولتی و عمومی و نهادهای مردمی در حوزه امور قرآنی را داراست و دستگاه‌ها موظف به همکاری مؤثر با شورای استان می‌باشند.
تبصره دبیر شورای استان موظف است هماهنگی‌های لازم را با دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی به عمل آورد. جلسات ادواری دبیران شورای استان هر سه ماه یک بار توسط دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی برگزار می‌شود.
ماده این دستورالعمل در ۹ ماده و ۱۰ تبصره در مورخ ۳/۱۰/۱۳۹۲ به تأیید رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس شورای فرهنگ عمومی رسید و پس از ابلاغ لازم‌الاجراست و جایگزین ابلاغیه‌های قبلی در موضوع پیگیری امور و مصوبات شورای توسعه فرهنگ قرآنی در استان‌ها گردید.
علی جنتی محمدرضا مخبردزفولی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
و رئیس شورای فرهنگ عمومی و رئیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی