ماده تعاریف

ماده دستگاههای مشمول این قانون عبارتند از:

ـ خدمات مسکن با استفاده از روشهای ذیل ارائه می‌ گردد:

ماده 3 مکرر (اصلاحی 04ˏ12ˏ1393)ـ دولت موظف است در اجرای بند (ل) ماده (44) قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران در سال 1391 به تعداد یکصد هزار نفر از جانبازان بیست و پنج درصد (25%) و بالاتر، آزادگان و فرزندان شهدا، فرزندان جانبازان بالای هفتاد درصد (70 %)، همسران و والدین شهدا تسهیلات خرید یا ساخت مسکن اعطاء نماید.
مبلغ تسهیلات مزبور به ازای هر واحد مسکونی در هر سال (از سال 1393) نسبت به سال قبل براساس نرخ تورم و جمعیت شهر و روستا تعیین و به تصویب هیأت وزیران می رسد. نرخ این تسهیلات چهار درصد (4%) و بازپرداخت آن بیست ساله بدون رعایت الگوی مصرف و نوساز بودن مسکن است.
دولت موظف است نسبت به تضمین، پیش‌ بینی و پرداخت مابه‌التفاوت سود بانکی تا سقف نرخ مصوب نظام بانکی بانکهای عامل اقدام نماید.
بانکهای عامل موظفند نسبت به ارزیابی ملک، محاسبه و اخذ تضمین‌ های بازپرداخت لازم به میزان اصل تسهیلات و سود سهم ایثارگر (چهار درصد) اقدام نمایند.

(منسوخه 04ˏ12ˏ1393)ـ میزان تسهیلات بانکی این فصل برای هر یک از مشمولان به ازای هر واحد مسکونی، یکصد و بیست میلیون (000 /000 /120) ریال در شهرهای با بیش از یک میلیون نفر جمعیت و در سایر شهرها و روستاها یکصد میلیون (000 /000 /100) ریال می‌باشد افزایش سطح تسهیلات موضوع این ماده در سالهای آتی، براساس نرخ تورم به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

ـ به منظور پیشگیری از تخریب و بلااستفاده شدن و مساعدت در تعمیر و نگهداری منازل مسکونی مشمولان این فصل که در عسر و حرج قرار دارند و از مساعدتهای مربوط به مسکن نیز بهره‌ مند نشده‌ اند، بنیاد بر حسب ضوابط و مقررات مصوب هیأت امناء می ‌تواند بخشی از هزینه ‌های تعمیرات منازل را به صورت بلاعوض پرداخت نماید.

ـ مشمولان این قانون برای احداث یک واحد مسکونی با زیربنای مفید تا یکصد و بیست مترمربع و بیست مترمربع تجاری در شهر محل سکونت خود از پرداخت هزینه‌ های عوارض صدور پروانه‌ های ساختمانی، عوارض شهرداری و نوسازی برای یک بار با معرفی بنیاد معاف می‌ باشند. مفاد این ماده در احداث مجتمع‌ های مسکونی نیز اعمال و مازاد بر تراکم شامل ایثارگران نخواهد بود.

ـ وزارت راه و شهرسازی موظف است برای جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر، آزادگان، همسران شهید و یا قیم قانونی فرزندان شهید (به نام فرزندان) نسبت به تأمین زمین بر مبنای قیمت منطقه‌ ای سال 1369 و اولین سال قیمت منطقه ‌ای برای زمین‌ هایی که قیمت منطقه ‌ای سال 1369 را ندارند با هماهنگی بنیاد اقدام نماید. در صورتی که واگذاری زمین به واجدین شرایط این ماده ممکن نباشد دولت مکلف است به ازای آن جهت هریک از مشمولان مبلغ پنجاه میلیون (000 /000 /50) ریال برای سال اول و متناسب با نرخ تورم جهت سالهای بعد، اعتبار لازم را اختصاص دهد.

ـ وزارت راه و شهرسازی موظف است سالانه حداکثر سی درصد (30 %) از منازل اجاره به شرط تملیک خود را با در نظر داشتن تعداد واجدین شرایط و متناسب با نیاز بنیاد به این امر اختصاص دهد. مابه‌ التفاوت سهم زمین در آپارتمان ‌های اجاره به شرط تملیک به مشمولان واجد شرایط پرداخت می ‌شود.

ـ مشمولان این فصل از پرداخت هزینه آماده ‌سازی کلاً معاف و پرداخت این هزینه‌ ها به عهده وزارت راه و شهرسازی است این معافیت‌ ها در هنگام انعقاد قرارداد محاسبه و قید می‌ گردد.

ـ بنیاد موظف است با اعتبارات مصوب در بودجه سالانه نسبت به مناسب‌ سازی اماکن مسکونی و ساماندهی محیط زیست شخصی جانبازان ویژه اقدام نماید.

ـ وزارتخانه ‌های نیرو، نفت، راه و شهرسازی و کشور موظفند کلیه هزینه‌ های خدمات مربوط به آبرسانی، برق ‌رسانی، گاز رسانی و جاده مواصلاتی و ساخت و ساماندهی و نگهداری گلزارهای شهدا و یادمانها را با هماهنگی بنیاد تأمین نمایند.
هزینه آب، برق و گاز مصرفی گلزارهای شهدا در مکانهایی که تحت پوشش شهرداری‌ ها، اوقاف و سازمان میراث فرهنگی نیستند رایگان می ‌باشد.
آیین ‌نامه اجرائی این ماده توسط وزارت کشور با هماهنگی بنیاد و ستاد کل نیروهای مسلح و معاونت برنامه‌ ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌ جمهور و وزارتخانه ‌های مزبور تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

ـ حدود خدمات بیمه بهداشتی، درمانی (همگانی، مکمل، خاص) قابل ارائه به خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکفل ایشان طبق مفاد قانون بیمه همگانی درمانی کشور و قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی و اصلاحات قوانین یاد شده می ‌باشد. آیین ‌نامه اجرائی ذی‌ ربط با پیشنهاد مشترک بنیاد، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و ستاد کل نیروهای مسلح به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

ماده

- بنیاد موظف است امکانات بهداشتی، درمانی، تشخیصی، توانبخشی، آموزشی، پیشگیری، دارو و تجهیزات مورد نیاز و برای گروههای ویژه جانبازان شیمیائی، اعصاب و روان، نخاعی و اندامهای مصنوعی داخلی و خارجی جانبازان تهیه و تأمین نماید. بدین منظور بنیاد می ‌تواند ضمن استفاده از ظرفیت بخشهای دولتی و غیردولتی حسب ضرورت با تأیید معاونت برنامه ‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس ‌جمهور و تصویب هیأت وزیران نسبت به توسعه یا تأسیس مراکز ویژه مورد نیاز ایثارگران واجد شرایط اقدام نماید.

ـ بنیاد موظف است با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور تأمین و ارتقای سطح بهداشت و درمان و پایش و کنترل وضعیت جسمی و روانی خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکفل آنان نسبت به ایجاد بانک جامع اطلاعات پزشکی و پیراپزشکی و تشکیل پرونده سلامت برای آنان اقدام نماید.

ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظف است با هماهنگی بنیاد نسبت به واکسیناسیون خاص در مورد افراد مشمول ماده (15) به صورت رایگان اقدام نماید.

ـ بنیاد موظف است نسبت به اعزام به خارج جانبازانی که امکان درمان آنان در داخل کشور وجود ندارد، حسب تشخیص و نظر کمیسیون پزشکی و تأیید شورای عالی پزشکی بنیاد و با استفاده از بودجه ارزی و ریالی که در اعتبارات سنواتی بنیاد پیش‌بینی می ‌گردد، اقدام نماید.

- بنیاد موظف است در چهارچوب قوانین به منظور تعیین، تدوین و یا اصلاح معیارهای تشخیص درصد جانبازی به عنوان مبنای ارائه خدمت به جانبازان و آزادگان در مواردی که نیاز به رأی کمیسیون باشد نسبت به تشکیل کمیسیون های پزشکی اقدام و جهت تعیین نحوه از کارافتادگی کلی آنها، با در نظر گرفتن وضعیت فعلی سلامت روحی، جسمی، اجتماعی، اقتصادی، شغلی و سابقه حضور در جبهه و براساس آیین نامه ای که به پیشنهاد بنیاد و ستاد کل نیروهای مسلح و با همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان تهیه و به تصویب هیأت وزیران می رسد اقدام نماید.

ـ بنیاد موظف است حداکثر ظرف شش ماه پس از تصویب این قانون به منظور حفظ اسناد و مدارک پزشکی و سابقه مجروحیت موجود در بیمارستان‌ ها و کلیه مراکز پزشکی، درمانی و ستادهای تخلیه مجروحان و جلوگیری از امحاء، مفقود یا معدوم شدن اسناد با استفاده از خدمات ماشینی و امکانات رایانه‌ ای نسبت به تشکیل و تمرکز بانک اطلاعات و آمار مجروحان دوران دفاع مقدس اقدام نماید.

ـ بنیاد موظف است با هماهنگی وزارتخانه ‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، آموزش و پرورش، ورزش و جوانان و سازمان بهزیستی کشور به منظور ارائه خدمات مشاوره‌ای و مددکاری، پیشگیری و درمان جهت ارتقای سطح سلامت و تأمین بهداشت روانی ایثارگران و خانواده ایشان «مراکز مشاوره‌ای و مددکاری ایثارگران» را تأسیس نماید.

ـ کلیه دستگاههای موضوع ماده (2) این قانون مکلفند حداقل بیست و پنج درصد (25%) از نیازهای استخدامی و تأمین نیروهای مورد نیاز خود را اعم از رسمی، پیمانی، قراردادی، شرکتی که وفق ضوابط و مجوزهای مربوط و جایگزینی نیروهای خروجی خود اخذ می‌ نماید به خانواده‌ های شاهد، جانبازان و آزادگان، همسر و فرزندان شهدا و جانبازان بیست و پنج درصد (25%) و بالاتر، فرزندان و همسران آزادگان یک‌ سال و بالای یک‌ سال اسارت، اسرا و خواهر و برادر شاهد اختصاص دهند و پنج درصد (5%) سهمیه استخدامی را نیز به رزمندگان با سابقه حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه ها و همسر و فرزندان آنها و فرزندان جانبازان زیر بیست و پنج درصد (25%) و آزادگان کمتر از یک سال اسارت اختصاص دهند.4
[پاورقی] 4 - به موجب مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام مورخ 2 / 10 / 1391 عبارتهای «و جایگزینی نیروهای خروجی خود»، «شهدا و»، «فرزندان و همسران»، «یک‌ سال و بالای یک‌ سال اسارت» و «و پنج درصد (5%) سهمیه استخدامی را نیز به رزمندگان با سابقه حداقل شش‌ ماه حضور داوطلبانه در جبهه‌ ها و همسر و فرزندان آنان و فرزندان جانبازان زیر بیست و پنج درصد (25%) و آزادگان کمتر از یک‌ سال اسارت اختصاص دهنده مندرج در بند «و» ماده (44) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران اصلاحی 18 /11 /1390 و 14 /8 /1391 چون به نفع ایثارگران است، دو ماده فوق قبل از تبصره‌ها لحاظ گردید نهایتاً چون احکام مندرج در ماده (21) فوق جامع‌ تر از احکام مندرج در بند «و» ماده (44) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران اصلاحی 18 /11 /1390 و 14 /8 /1391 است، لذا بند «و» ماده (44) قانون برنامه پنجساله پنجم برای مجربان قابل استناد نیست ولی تبصره‌ های آن به قوت خود باقی است.

ـ بنیاد حسـب مورد به همسـر و والدین شاهد، جانبازان و آزادگان، که بنا به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد دارای عائله تحت تکفل قانون محجور و معلول (ذهنی، جسمی، حرکتی) باشند، علاوه بر پرداختی ‌های موضوع این قانون، در صورتی که نسبت به نگهداری فرد یا افراد یاد شده در میان خانواده اقدام نمایند، حداقل به میزان یارانه موضوع قانون جامع حمایت از حقوق معلولان پرداخت می ‌نماید.

ماده بنیاد مکلف است به کلیه والدین شاهد به میزان معادل یک و نیم برابر حداقل حقوق کارکنان دولت مستمری پرداخت نماید.

ـ همسران شاهد، همسران جانبازان پنجاه درصد (50 %) و بالاتر، شیمیایی و اعصاب و روان (متوفی یا در قید حیات) و همسران آزادگان با سابقه اسارت پنج سال و بالاتر که قبل از اسارت با آنان ازدواج نموده‌ اند، در صورت شاغل بودن می‌ توانند با پنج سال سنوات ارفاقی از امتیاز بازنشستگی پیش از موعد با دریافت حقوق و مزایای کامل بهره‌ مند گردند.

ـ به همسران شاهد سرپرست خانواده و جانبازان پنجاه درصد (50 %) و بالاتر و آزادگان متوفی که فرزند یا فرزندانی را از آنان تحت تکفل قانونی داشته باشند معادل حداقل حقوق کارکنان دولت، حق سرپرستی پرداخت خواهد شد. افراد حضانت کننده از این فرزندان محروم از مادر نیز مشمول این ماده می‌ باشند.

ـ دولت موظف است به منظور حمایت از سلامت جانبازان پنجاه درصد (50 %) و بالاتر و جانبازان اعصاب و روان و شیمیایی، جانبازان دارای محدودیت جسمی حرکتی به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد و بر اساس شدت و نوع ضایعات ناشی از مجروحیت و میزان ساعت کاری که از جانبازان مراقبت می ‌شود، نسبت به برقراری و پرداخت حق پرستاری و حق همیاری بر مبنای حداقل دستمزد ماهانه کارگران اقدام و اعتبار مورد نیاز را در لوایح بودجه سنواتی منظور نماید.

ـ مدت خدمت داوطلبانه جانبازان، رزمندگان، آزادگان و شهدا در جبهه قبل از استخدام و اشتغال در صورت تمایل جزء سنوات قابل قبول از لحاظ بیمه و بازنشستگی به مأخذ مشاغل سخت و زیان‌ آور (یک به یک و نیم) محسوب می ‌گردد.
دولت مکلف است مابه ‌التفاوت کسور بیمه و بازنشستگی سهم کارمند و یا کارگر و کارفرما را برای مدت مذکور به مأخذ آخرین وضعیت استخدامی (حقوق و مزایای مشمول کسور بیمه و بازنشستگی) محاسبه و یکجا به صندوقهای مربوط واریز نماید.

ـ کلیه دستگاههای مشمول این قانون مکلفند نسبت به اعطای امتیازات دیپلم به شهدا و مفقودان زیر دیپلم و احتساب مزایای یک مقطع تحصیلی بالاتر به کلیه شهدا و مفقودان دارای مدرک دیپلم و بالاتر همانند جانبازان و آزادگان اقدام و حقوق و مزایای آنان را مطابقت دهند.

ـ خانواده شاهد، جانبازان، همسر و فرزندان جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر، آزادگان و همسر و فرزندان آنان مشروط بر آن که فاقد شغل و درآمد بوده و واجد شرایط شغل مورد نظر باشند می ‌توانند از خدمات این فصل برخوردار شوند.

ـ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سایر واحدهای ذی‌ ربط اعم از دولتی و غیردولتی موظفند ضمن هماهنگی با بنیاد در راستای جذب نیروی انسانی مورد نیاز کارگاههای تابع قانون کار، مشمولان موضوع ماده (29) این قانون را در اولویت قرار دهند.

ماده به منظور تشویق کارفرمایان کارگاهها به جذب مشمولان موضوع ماده (۲۹)این قانون، دولت موظف است کارفرمایانی را که با هماهنگی بنیاد پس از اخذ تعهدات لازم و انعقاد قراردادی که مبین تعهدات طرفین باشد اقدام به جذب نیرو در راستای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز خود می‌نمایند، مشمول تخفیفات و تسهیلاتی به شرح ذیل قرار دهد:

ـ بنیاد موظف است نسبت به ایجاد صندوق اشتغال و کارآفرینی ایثارگران اقدام نموده و اساسنامه آن را تدوین و به تصویب هیأت وزیران برساند. منابع مالی این صندوق به شرح زیر تأمین می‌ گردد:
الف ـ بودجه عمومی دولت
ب ـ وجوه برگشتی از محل اقساط وامهای اشتغال پرداختی به ایثارگران (وجوه اداره شده)
ج ـ سایر منابع بنیاد (منابع داخلی بنیاد)

ـ در صورتی که در راستای دستیابی فرزندان شاهد، جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و آزادگان بیکار به مشاغل مناسب، نیاز به فراگیری دوره ‌های آموزشی و مهارتی باشد، به منظور تأمین حداقل معاش آنان در طول دوره آموزش (حداکثر تا هجده ماه) کمک هزینه زندگی معدل [معادل] هفتاد و پنج درصد (75 %) حداقل حقوق کارکنان دولت و برای یک‌بار توسط بنیاد پرداخت خواهد شد.

ماده برای بهره‌مندی افراد واجد شرایط این فصل، ضمن هماهنگی دستگاهها و مراکز ارائه‌دهنده امکانات فوق با بنیاد مشروط بر آن که قبلاً از تسهیلات این فصل استفاده نکرده باشند تا سی درصد (۳۰%) از امکانات مربوط به موارد ذیل به این امر اختصاص می‌یابد:

ـ دولت مکلف است ساز و کارهای مناسب را برای ایجاد مشاغل پایدار برای مشمولان این فصل از محل تسهیلات تکلیفی، اعتبارات وجوه اداره شده، خود اشتغالی، برنامه کمک ‌های فنی و اعتباری (ملی و استانی) در لوایح بودجه سالانه پیش ‌بینی و اجراء نماید.

ـ به منظور ساماندهی موضوع اشتغال مشمولان این قانون در سیاستگذاری ‌های کلان، رئیس بنیاد در شورای عالی اشتغال عضویت خواهد داشت.

ـ کسورات بازنشستگی سهم اسرا، آزادگان و جانبازان و فرزندان شهداء و رزمندگان با حداقل بیست و چهار ماه حضور در جبهه شاغل و حالت اشتغال در دستگاههای موضوع ماده (2) این قانون به شرح تبصره‌ های زیر حسب مورد تأمین و پرداخت می ‌گردد.

ـ حقوق و مزایای پرسنل وظیفه و نیروهای داوطلب غیرشاغل در دستگاههای موضوع ماده (2) این قانون که به صورت بسیج مردمی از سوی مراجع ذی ‌صلاح نظیر نیروی مقاومت بسیج، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش، کمیته امداد امام خمینی (ره)، جهاد سازندگی، سازمان تبلیغات اسلامی، حوزه‌ های علمیه و جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران به جبهه اعزام و به دلیل حضور در جبهه و یا بر اثر ترور شهید، مفقودالاثر، جانباز از کارافتاده کلی و آزاده از کارافتاده کلی گردیده ‌اند. طبق مقررات، همطراز کادر نیروهای مسلح تعیین و توسط بنیاد پرداخت خواهد شد.

ـ حقوق و مزایای حالت اشتغال مستخدمان شهید، مفقودالاثر، اسرا، آزادگان و جانبازان از کارفتاده [از کارافتاده] کلی دستگاه ‌ها، اعم از کشوری و لشکری بر اساس قوانین و مقررات استخدامی نیروهای مسلح محاسبه می‌ گردد.

ـ حقوق بازنشستگی شهدا، جانبازان و آزادگان مشمول قانون حالت اشتغال، معادل آخرین حقوق و مزایای دریافتی تعیین و هر ساله متناسب با افزایش ضریب حقوق شاغلان اضافه و به شکل تبصره‌ های زیر عمل می‌ شود.

ـ جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر، آزادگان و خانواده‌ های شاهد و خانواده جانبازان هفتاد درصد (70 %) در صورت مسافرت داخلی از طریق هر یک از شرکتهای دولتی یا خصوصی هواپیمایی، راه ‌آهن و کشتیرانی با ارائه کارت ایثارگری و یا معرفی ‌نامه بنیاد از پرداخت پنجاه درصد (50 %) هزینه بلیط مسافرت معاف می ‌باشند.

ـ معافیت ایثارگران و فرزندان ذکور آنان و برادران شهدا از انجام خدمت وظیفه عمومی طبق قانون نظام وظیفه عمومی و اصلاحات آن و تدابیر فرمانده کل نیروهای مسلح خواهد بود.

ـ سازمان حج و زیارت موظف است هر ساله پنج درصد (5 %) تا ده درصد (10 %) از سهمیه حج تمتع را به جانبازان و آزادگان و همسران آنان، همسر و والدین شاهد که توسط بنیاد معرفی و برای اولین بار مشرف می ‌شوند اختصاص دهد.

ـ وزارت کشور ضمن هماهنگی ‌های لازم نسبت به ارائه خدمات ترددی از جمله آرم و کارت تردد و مجوز ورود به محدوده طرح ترافیک و مناطق مربوط را برای جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر، بر اساس معرفی ‌نامه بنیاد به صورت رایگان فراهم نماید.

ـ دولت مکلف است سالانه اعتبار و تسهیلات لازم را برای تهیه خودرو مناسب برای کلیه جانبازان پنجاه درصد (50 %) و بالاتر و آن تعداد از جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) الی چهل و نه درصد (49 %) که به تشخیص کمیسیون پزشکی بنیاد از نظر جسمی محدودیت حرکتی دارند، پیش ‌بینی نماید.

ـ دولت مکلف است نسبت به تأمین و پرداخت پنجاه درصد (50 %) هزینه بیمه عمر خانواده‌ های شاهد، جانبازان و آزادگان که توسط هیچ ‌یک از دستگاههای دولتی تحت پوشش بیمه مذکور نمی ‌باشند، اقدام نماید.

ـ دولت مکلف است همه ساله مبلغی را به منظور کمک به صندوق ذخیره ایثارگران که توسط بنیاد تشکیل خواهد شد در بودجه سالانه بنیاد پیش ‌بینی نماید.

ـ بنیاد مکلف است پس از فوت هر یک از ایثارگران غیر‌‌مستخدم دولت، کمک هزینه فوت همانند مشمولان قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌ های ضروری به کارکنان دولت مصوب 26 /2 /1375 و اصلاحیه‌ های بعدی آن، به خانواده‌ آنان مشروط بر ‌اینکه به موجب قوانین و مقررات دیگری دریافت ننموده باشند پرداخت نماید.

ـ دستگاههای اجرائی مشمول این قانون موظفند برای مساعدت در امر ازدواج خانواده شاهد، آزادگان، جانبازان و فرزندان آنان برای یک نوبت هدیه ازدواج موضوع مفاد قانون پرداخت پاداش پایان خدمت و بخشی از هزینه‌ های ضروری به کارکنان دولت مصوب 26 / 2 / 1375 و اصلاحیه‌ های بعدی آن را به میزان دو برابر پرداخت نمایند.

ـ تسهیلات بانکی (وام) بابت مساعدت در امر ازدواج خانواده شاهد، جانبازان، آزادگان و فرزندان آنان برای یک نوبت به میزان دو برابر ضوابط بانکی از سوی شورای پول و اعتبار به صورت قرض ‌الحسنه تعیین می‌ گردد.

ـ کلیه دستگاههای اجرائی مشمول این قانون موظفند به شهدا و جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و آزادگان، همسران و فرزندان شهدا شاغل مبلغی معادل بیست و پنج درصد (25 %) حداقل حقوق کارکنان دولت را که هر سال توسط دولت تعیین می‌ شود. به‌ عنوان فوق ‌العاده ایثارگری به ‌طور ماهانه پرداخت نماید.

ـ بیمه درمانی فرزندان ذکور شهدا پس از فراغت از تحصیل تا زمان اشتغال حداکثر به مدت سه سال توسط بنیاد محاسبه و پرداخت می ‌گردد.

ـ کلیه دستگاههای مشمول این قانون موظفند مرخصی استحقاقی و عملیاتی استفاده نشده شهدا و مفقودان را به ازای هر ماه طلب مرخصی آنان معادل یک ماه آخرین حقوق و مزایای دریافتی آنان محاسبه و از سوی دستگاههای ذی ‌ربط پرداخت نمایند.

ـ کارکنان شهید و جانباز و آزاده ازکارافتاده کلی همانند سایر کارکنان شاغل دستگاهها، از کلیه تسهیلات اجتماعی، رفاهی، آموزشی و خدمات قابل ارائه به کارکنان دستگاهها، نظیر دفترچه اتکا، علاوه بر تسهیلات بنیاد برخوردار خواهند شد.

ـ جانبازان و آزادگان از کارافتاده کلی مشمول این قانون چنانچه قبل از سن بازنشستگی فوت نمایند، عائله تحت تکفل آنان از حقوق و مزایای حالت اشتغال تا سن بازنشستگی برخوردار خواهند شد.

ـ صد درصد (100 %) حقوق و فوق ‌العاده شغل و سایر فوق‌ العاده‌ ها اعم از مستمر و غیرمستمر شاهد، جانبازان و آزادگان و رزمندگان با حداقل دوازده ماه حضور در جبهه از پرداخت مالیات معاف می ‌باشند.

ـ مرخصی‌ های استحقاقی آزادگان شاغل در طول ایام اسارت که بر اساس ماده (13) قانون حمایت از آزادگان (اسرای آزاد شده) پس از ورود به کشور مصوب 13 /9 /1368 سنوات خدمتی آنان دو برابر محاسبه و ذخیره شده است، بر اساس آخرین حقوق و مزایای فرد قابل پرداخت خواهد بود.
همچنین آزادگانی که بعد از اسارت شاغل شده ‌اند از این مزایا برای مدت اسارت بهره ‌مند خواهند شد.

ـ وزارت دادگستری با همکاری قوه‌ قضائیه نسبت به ارائه خدمات حمایت قضائی از خانواده شاهد، جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و آزادگان در مراجع قضائی جهت دفاع و استیفای حقوق آنان اقدام نماید.

ـ قوه‌ قضائیه، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و کانون وکلای دادگستری موظفند بیست و پنج درصد (25 %) سهمیه صدور پروانه سر‌دفتری و وکالت و مجوز کارشناسان رسمی دادگستری را به خانواده شاهد، جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و آزادگان با شش ماه سابقه اسارت و رزمندگان با شش ماه سابقه حضور در جبهه و در صورت واجد شرایط بودن اختصاص دهند.

ـ دستگاههای موضوع ماده (2) این قانون مکلفند حسب درخواست جانبازان و آزادگانی همسران و فرزندان شهدا که قبل از تصویب این قانون در خدمت دستگاه بوده و قطع همکاری نموده ‌اند صرفاً برای یک بار نسبت به اعاده به خدمت آنان اقدام نمایند.

ـ آیین ‌نامه اجرائی این فصل از سوی بنیاد، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، ستاد کل نیروهای مسلح و معاونت برنامه‌ ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور تهیه و به ‌تصویب هیأت وزیران می‌ رسد.

ـ دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی و مراکز آموزش عالی غیر‌انتفاعی موظفند با رعایت مقطع تحصیلی و نوع مؤسسه، نسبت به انتقال دانشجویان و پذیرفته‌ شدگان، آزادگان، اسرا، جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و همسر و فرزندان آنان و دانشجویان شاهد به دانشگاه یا مؤسسات آموزش عالی محل سکونت خانواده آنان و یا نزدیک ‌ترین محل و همچنین تغییر رشته همطراز در گروه آزمایشی مربوط برای یک بار اقدام نمایند.

ماده با هدف توسعه، ترویج و نهادینه نمودن فرهنگ جهاد، ایثار و شهادت و زنده نگهداشتن یاد شهیدان و حفظ و تقویت شأن و جایگاه الگوهای عینی عرصه جهاد، ایثار و شهادت، شورای عالی ترویج و توسعه فرهنگ ایثار و شهادت با شرح وظایف و ترکیب زیر تشکیل می‌شود.

ـ باتوجه به ضرورت حفظ، جمع‌ آوری و تمرکز کلیه اسناد و آثار شهدا و ایثارگران، دولت موظف است اقدامات لازم را در جهت حفظ و نگهداری اصل آثار و اسناد فرهنگی، هنری، تاریخی و علمی مکتوب و غیرمکتوب شهدا و ایثارگران دفاع مقدس و انقلاب اسلامی با رعایت اصول طبقه ‌بندی به عمل آورد.

ـ به منظور تجلیل از همسر، فرزند، والدین شهدا، مفقودان، اسرا و همچنین جانبازان، آزادگان و همسر و فرزندان جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و رزمندگان، به آنان نشان ویژه اعطاء خواهد شد اعطای نشان ویژه به کلیه ایثارگران، تابع آیین‌ نامه اجرائی خواهد بود که در کارگروهی متشکل از نمایندگان بنیاد، معاونت برنامه‌ ریزی و نظارت راهبردی رئیس ‌جمهور، ستاد کل نیروهای مسلح با مسؤولیت معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری حداکثر ظرف شش ماه تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید. این نشان غیر از نشانهای دولتی است که تحت آیین ‌نامه مربوط اعطاء می‌ شوند.

ـ بنیاد موظف است نسبت به تأمین و پرداخت صد درصد (100%) هزینه شهریه کلیه دانشجویان شاهد (همسر و فرزندان شهدا)، جانباران بیست و پنج درصد (25%) و بالاتر و همسر و فرزندان آنها و آزادگان و همسر و فرزندان آنان را که در مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی غیردولتی، پیام نور، شبانه‌ دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی و هر مؤسسه و دانشگاه آموزش عالی شهریه ‌بگیر مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مشغول تحصیل می ‌باشند، اقدام نماید.

ـ بنیاد موظف است نسبت به تأمین و پرداخت هزینه‌ های خدمات آموزشی طرح شاهد در برنامه‌ های آموزش عمومی و سایر برنامه‌ های آموزش عالی از محل اعتباراتی که به همین منظور در قوانین بودجه سنواتی پیش ‌بینی می‌ شود اقدام نماید.

ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و دیگر دستگاههای اجرائی متولی امور فرهنگی کشور مشمول این قانون موظفند نسبت به تولید برنامه‌ های رادیویی و تلویزیونی و هنری مرتبط با ایثار و شهادت اقدام و از هنرمندانی که در این زمینه فعالیت می ‌کنند به خصوص هنرمندان ایثارگر حمایت نمایند.

ـ به منظور تشویق و حمایت از نخبگان و سرآمدان علمی، فرهنگی، ورزشی و هنری خانواده شاهد و ایثارگران برای حضور مؤثر در عرصه ‌های ملی و بین ‌المللی، بنیاد موظف است با هماهنگی معاونت برنامه ‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس ‌جمهور ظرف شش ماه آیین ‌نامه ‌ای را در این خصوص تهیه و جهت تصویب به هیأت وزیران ارائه نماید.

(اصلاحی 04ˏ12ˏ1393)ـ وزارتخانه‌ های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کلیه دانشگاههای دولتی و غیردولتی و دستگاههای اجرائی مشمول ماده (2) این قانون موظفند در اعطای سهمیه‌ های ورود به دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی، بورسهای تحصیلی داخل و خارج از کشور، فرصتهای مطالعاتی و دوره‌ های دکترای تخصصی بیست و پنج درصد (25%) از سهمیه را به همسر و فرزندان شاهد، جانبازان، آزادگان و همسر و فرزندان آزادگان و همسر و فرزندان جانبازان بالای بیست و پنج درصد (25%) اختصاص دهند.

ماده -دولت به منظور استمرار، توسعه و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، در جهت حفظ کرامت ایثارگران با اولویت عرضه منابع مالی، فرصتها، امکانات و تسهیلات و امتیازات به ایثارگران، پدر، مادر، همسر و فرزندان شهدا و همچنین جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکفل آنان، اقدام زیر را انجام می ‎دهد:
دانشگاهها و مراکز و مؤسسات آموزشی و پژوهشی و وزارتخانه‎ های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مکلفند حداقل بیست ‌درصد (20 %) اعضای هیأت‌ علمی مورد نیاز خود را از بین جامعه ایثارگران شامل رزمندگان با بیش از شش‌ ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه، جانبازان بالای بیست‌ و پنج ‌درصد (25 %)، آزادگان بالای سه‌ سال اسارت، همسران و فرزندان جانبازان بالای پنجاه ‌درصد (50 %)، همسران و فرزندان شهدا و فرزندان آزادگان با بیش از سه‌ سال اسارت که دارای مدرک علمی مورد تأیید وزارتخانه‎ های «علوم، تحقیقات و فناوری» و «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» می ‎باشند، حسب مورد از طریق استخدام و یا موافقت با انتقال کارکنان دیگر دستگاهها یا تبدیل وضعیت کارکنان غیر هیأت‌ علمی تأمین و از ابتداء آنان را به‌ صورت عضو هیأت‌ علمی رسمی قطعی با احتساب سوابق آموزشی، پژوهشی و اجرائی مرتبط و تأثیر آن در پایه و مرتبه علمی با رعایت شرایط اخلاقی، علمی و سنی و بدون آزمون و مصاحبه استخدام کنند. مسؤولیت اجرای این حکم به طور مستقیم بر عهده وزرا و رؤسای دستگاههای مذکور است. مقامات یاد شده در این خصوص، مجاز به اتخاذ تصمیم می ‎باشند. احکام و امتیازات این بند شامل اعضای هیأت‌ علمی فعلی دارای شرایط فوق نیز می ‎شود.

ـ با توجه به ضرورت حفظ نشاط و شادابی ایثارگران و خانواده‌ های آنان، کلیه دستگاههای اجرائی موضوع ماده (2) این قانون که دارای امکانات تفریحی فرهنگی، هنری و ورزشی می‌ باشند با در نظر داشتن اصل عزتمندی، برای استفاده ایثارگران و خانواده آنان پنجاه درصد (50 %) تخفیف در بهره‌ مندی از این تسهیلات در نظر گیرند.

ـ منابع مالی مورد نیاز با حفظ سهم سایر منابع بنیاد، در قالب مفاد لوایح بودجه سنواتی پیش بینی خواهد شد.

ـ به منظور نظارت بر حسن اجرای این قانون و آیین ‌نامه اجرائی آن، رئیس بنیاد موظف است گزارش عملکرد هر سال را که بر اساس شاخصهای هر برنامه و فعالیت تنظیم شده است حداکثر تا پایان آذر ماه سال بعد به مقام معظم رهبری، رئیس ‌جمهور و مجلس شورای اسلامی ارائه نماید.

ـ نوع، میزان و تعیین اولویت ارائه خدمات هر فصل طبق آیین ‌نامه‌ هایی خواهد بود که توسـط بنیـاد با همکاری معاونت برنامه ‌ریزی و نظـارت راهبردی رئیس‌ جمهور، ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و دستگاههای ذی‌ ربط (حسب مورد) تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.

ـ کلیه قوانین و مقررات مغایر با این قانون ملغی ‌الاثر می ‌باشد.

-دولت به منظور استمرار، توسعه و ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، در جهت حفظ کرامت ایثارگران با اولویت عرضه منابع مالی، فرصتها، امکانات و تسهیلات و امتیازات به ایثارگران، پدر، مادر، همسر و فرزندان شهدا و همچنین جانبازان، آزادگان و افراد تحت تکفل آنان، اقدام زیر را انجام می ‎دهد:
دانشگاهها و مراکز و مؤسسات آموزشی و پژوهشی و وزارتخانه‎ های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مکلفند حداقل بیست ‌درصد (20 %) اعضای هیأت‌ علمی مورد نیاز خود را از بین جامعه ایثارگران شامل رزمندگان با بیش از شش‌ ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه، جانبازان بالای بیست‌ و پنج ‌درصد (25 %)، آزادگان بالای سه‌ سال اسارت، همسران و فرزندان جانبازان بالای پنجاه ‌درصد (50 %)، همسران و فرزندان شهدا و فرزندان آزادگان با بیش از سه‌ سال اسارت که دارای مدرک علمی مورد تأیید وزارتخانه‎ های «علوم، تحقیقات و فناوری» و «بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» می ‎باشند، حسب مورد از طریق استخدام و یا موافقت با انتقال کارکنان دیگر دستگاهها یا تبدیل وضعیت کارکنان غیر هیأت‌ علمی تأمین و از ابتداء آنان را به‌ صورت عضو هیأت‌ علمی رسمی قطعی با احتساب سوابق آموزشی، پژوهشی و اجرائی مرتبط و تأثیر آن در پایه و مرتبه علمی با رعایت شرایط اخلاقی، علمی و سنی و بدون آزمون و مصاحبه استخدام کنند. مسؤولیت اجرای این حکم به طور مستقیم بر عهده وزرا و رؤسای دستگاههای مذکور است. مقامات یاد شده در این خصوص، مجاز به اتخاذ تصمیم می ‎باشند. احکام و امتیازات این بند شامل اعضای هیأت‌ علمی فعلی دارای شرایط فوق نیز می ‎شود.الف ـ تا پایان قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران دانشگاهها و مراکز و مؤسسات آموزشی و پژوهشی و وزارتخانه‌ های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مکلفند حداقل ده درصد (10%) اعضای هیأت علمی مورد نیاز خود را از بین جامعه ایثارگران شامل رزمندگان با بیش از شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه، جانبازان بالای بیست و پنج درصد (25%)، آزادگان بالای سه سال اسارت، فرزندان جانبازان بالای پنجاه درصد (50%)، فرزندان شهدا و فرزندان آزادگان با بیش از سه سال اسارت که دارای مدرک دکترای تخصصی مورد تأیید وزارتخانه‌ های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌ باشند، حسب مورد از طریق استخدام و یا موافقت با انتقال کارکنان دیگر دستگاهها یا تبدیل وضعیت کارکنان غیر هیأت علمی تأمین و ابتدا آنان را به صورت عضو هیأت علمی رسمی قطعی با احتساب سوابق آموزشی، پژوهشی و اجرائی مرتبط و تأثیر آن در پایه و مرتبه علمی بدون الزام به رعایت شرط سنی و آزمون استخدام نمایند. مسؤولیت اجرای این حکم به طور مستقیم برعهده وزرا و رؤسای دستگاههای مذکور است، مقامات یاد شده در این خصوص، خود مجاز به اتخاذ تصمیم می‌ باشند. احکام و امتیازات این بند شامل اعضای هیأت علمی فعلی دارای شرایط فوق نیز می‌ شود.5
[پاورقی] 5 - به موجب مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام مورخ 2 / 10 / 1391 بند «و» ماده (44) قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب 25 / 10 / 1389 که به نفع ایثارگران است، به‌ عنوان بند (الف) ماده (71) منظور گردید.ب ـ پس از برنامه پنجساله پنجم توسعه، دانشگاههای دولتی و غیردولتی و مراکز آموزشی و پژوهشی وابسته به دستگاهها و قوای سه‌ گانه موظفند بیست درصد (20%) از سهمیه هیأت علمی خود را براساس آیین‌ نامه‌ ای که توسط شورای عالی طرح و برنامه شاهد تهیه و به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد رسید به ایثارگران اختصاص دهند.

- قوه قضائیه، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، کانون وکلای دادگستری، کانون کارشناسان رسمی، مرکز وکلاء و کارشناسان قوه قضائیه، مکلفند سی درصد (30 %) از سهمیه صدور دفاتر خدمات قضائی و الکترونیک، سردفتری، صدور پروانه وکالت، مجوز کارشناسان رسمی دادگستری را به فرزندان و همسران شهدا، جانبازان با حداقل ده درصد (10 %)، آزادگان با داشتن حداقل سه ماه سابقه اسارت و رزمندگان با داشتن حداقل شش ماه حضور در جبهه و همسر و فرزندان جانبازان بیست و پنج درصد (25 %) و بالاتر و فرزندان و همسران آزادگان و فرزندان رزمندگان دارای حداقل دوازده ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه، بدون رعایت شرط سنی در صورت واجد شرایط بودن اختصاص دهند.