هیأت وزیران در جلسه مورخ 4/4/1374 بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانههای تعاون و امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی جمهوریاسلامی ایران و دفتر امور مناطق محروم کشور - ریاست جمهور و به استناد بند (س) تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور، آئیننامه اجرایی تبصره یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:
آئین نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور
مصوب 1374,04,04با اصلاحات و الحاقات بعدی
- تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور از طریق بانکهای ملی ایران، صادرات ایران، کشاورزی، ملت، سپه و تجارت که از این پس به اختصار بانکهای عامل نامیده میشوند، بر اساس مقررات این آئین نامه تأمین و پرداخت خواهد شد.
- تسهیلات اعتباری مورد نیاز طرحهای تهیه شده در زمینههای کشاورزی و دامپروری، منابع طبیعی و بهداشت دام، شیلات و آبزیان، صنعت، صنایع خصوصی و تعاونی، پست و مخابرات، صنایع روستایی، صنایع تبدیلی کشاورزی و دامی، تنظیم بازار محصولات کشاورزی، تعاونیهای روستایی و کشاورزی، شرکتهای خدمات مکانیزاسیون کشاورزی، طرحهای کوچک تأمین آب و آبخیزداری، ایجاد آزمایشگاههای تجزیه خاک و آفات و بیماریهای گیاهی، صنایع دستی و معدنی، برقی کردن چاههای کشاورزی، طرحهای علمی، فرهنگی، هنری، ورزشی، سیاحتی، آموزشی، حمل و نقل، بهداشتی، درمانی و احکام روستایی، اشتغال مشمولان قانون بیمه بیکاری، مددجویان تحت پوشش دستگاههای حمایتی، ایجاد آموزشگاههای فنی و حرفهای آزاد و ایجاد آژانسهای پستی و توسعه خدمات مخابراتی خصوصی و تعاونی، خود اشتغالی و طرحهای اشتغالزا و طرحهای توسعه و عمران منطقهای، طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ و طرحهای مبتکران، مخترعان و محققان مورد تأیید سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، طرحهای تحقیقاتی مورد تأیید شورای پژوهشهای علمی کشور و طرحهایزیر بنایی آب و خاک و آبخیزداری و پرورش آبزیان با اولویت مناطق جنگزده، مناطق محروم روستایی و عشایری و تعاونیهای ایثارگران و جانبازان (با معرفی بنیاد جانبازان) و خسارتدیدگان از حوادث غیر مترقبه و مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی را که دارای توجیهات فنی، مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر وثیقه و سهم سرمایهگذاری مجری طرح با مقررات بانکها وفق نمیدهند، براساس مقررات این آئین نامه حسب مورد و به شرح مذکور در فصول این آئین نامه توسط بانکهای عامل پرداخت خواهد شد.
- اعطای تسهیلات اعتباری توسط بانکهای عامل به طرحهای مصوب نیمه تمام سالهای گذشته خود پس از بررسی مجدد توجیهات مالی، اقتصادی وفنی جهت تکمیل و به بهرهبرداری رسیدن در اولویت کامل بوده و مراجع تصویبکننده طرحها موظف به رعایت دقیق اولویت فوق میباشند.
بدیهی است اعطای تسهیلات اعتباری جدید به متقاضیان استفاده کننده از تسهیلات اعتباری سالهای قبل منوط به تعیین تکلیف بدهیهای سررسید گذشته ومعوق آنان میباشد.
- در اجرای بند (ج) تبصره (3) قانون بودجه سال جاری، مبلغ پانصد میلیارد (000/000/000/500) ریال از تسهیلات تبصره به طرحهای معرفی شده از سوی وزارت کشاورزی و به ترتیب زیر اختصاص مییابد:
1 - مبلغ یکصد میلیارد (000/000/000/100) ریال در اجرای تبصره (42) قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران -مصوب 1373 - به منظور به بهرهبرداری رسیدن زمینهای واگذار شده زیر سدها، قطبهای کشاورزی و صنعتی و کشت و صنعتها اعم از آنهایی که تأسیسات زیربنایی آنها ایجاد شده یا در شرف ایجاد هستند، اختصاص مییابد.
اعطای این تسهیلات به ایثارگران، بسیجیان و رزمندگان غیر شاغل و تعاونیهای آنان در اولویت میباشد.
2 - مبلغ دویست و چهل میلیارد (000/000/000/240) ریال جهت تهیه و تأمین لوازم و تجهیزات و احداث و راهاندازی واحدهای تولید کننده و شرکتهای مجری و اجرای پروژههای آبیاری تحت فشار اختصاص مییابد. در اجرای این امور وزارتخانههای نفت، نیرو، معادن و فلزات و صنایع موظف هستند که در تأمین تجهیزات و لوازم مورد نیاز از قبیل انرژی برق، سوخت، آلومینیوم، مواد پلیاتیلن، نیروی محرکه و ورق گالوانیزه همکاری لازم را به عمل آورند.
3 - مبلغ یکصد و شصت میلیارد (000/000/000/160) ریال برای اجرای پروژههای زیر بنایی آب و خاک اختصاص مییابد.
- مبلغ پانصد میلیارد (000/000/000/500) ریال معادل پنجاه درصد (50%) اعتبار تبصره (3) به استثنای اعتبارات بند (ج) تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور به شرکتهای تعاونی تحت پوشش وزارت تعاون، مطابق بند (د) تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور اختصاص مییابد.
- حداقل مبلغ ده میلیارد (000/000/000/10) ریال از اعتبار بند (ب) تبصره (3) برای طرحهای نیمه صنعتی (ابتکاری اختراعی) اختصاص مییابد که توسط بانک ملی ایران و با معرفی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران اعطا خواهد شد.
- مبلغ یکصد میلیارد (000/000/000/100) ریال معادل ده درصد (10%) از اعتبار تبصره (3) به استثنای بند (ج) تبصره (3) قانون بودجه سال1374 کل کشور به منظور اجرای طرحهای علمی، فرهنگی، هنری، سینما و هتل، مراکز سیاحتی و جهانگردی، فیلمسازی و انتشارات، مرمت بقاع متبرکه، کتابخانه و سایر فعالیتهای فرهنگی از قبیل چاپخانه و مطبوعات اختصاص مییابد تا با معرفی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی و سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران حسب مورد اعطا شود.
- کلیه دستگاهها و نهادهای ذیربط این آیین نامه موظفند حداقل چهل درصد (40%) تسهیلات اعتباری تخصیصی را جهت فعالیت بخشها و دهستانهای محروم کشور (که به تصویب هیئت وزیران رسیدهاند) و روستاهای محروم که بر اساس مصوبه هیئت وزیران محروم شناخته شدهاند اختصاص دهند. دستگاههای ذیربط مکلفند، گزارش مربوط به اجرای طرحهای مناطق محروم را با نظارت کمیسیون مناطق محروم استانها هر شش ماه یکبار به دفتر امور مناطق محروم کشور مستقر در نهاد ریاست جمهوری ارسال نمایند.
- در اجرای بند (ج) تبصره (95) قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماع و فرهنگی حداقل یکصد میلیارد (000/000/000/100) ریال معادل ده درصد (10%) اعتبار تبصره (3) به استثنای تسهیلات تبصره (2) ماده (2) این آئین نامه جهت ایجاد اشتغال ارزان قیمت با اولویت مناطق محروم به دارندگان کارت خود اشتغالی صادره از سوی وزارت کار و امور اجتماعی اختصاص مییابد.
- حداقل دویست و پنجاه میلیارد (000/000/000/250) ریال معادل بیست و پنج درصد (25%) از اعتبار تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور به استثنای تسهیلات تبصره (2) ماده (2) این آیین نامه جهت اجرای طرحهای صنایع تبدیلی کشاورزی و دامی و آرد و نام صرفاً با معرفی وزارتخانههای جهاد سازندگی، کشاورزی و صنایع (حسب مورد) اختصاص مییابد.
- حداقل یکصد میلیارد (000/000/000/100) ریال معادل ده درصد (10%) از اعتبار تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور، به استثنای تسهیلات موضوع تبصره (2) ماده (2) این آیین نامه جهت خرید و احداث مدارس غیر انتقاعی اختصاص مییابد.
صد درصد (100%) تسهیلات لازم طرحهای مربوط به مدارس غیر انتفاعی با رعایت سقفهای مصوب شورای پول و اعتبار توسط سیستم بانکی تأمین میشود.
- حداقل هفتاد میلیارد (000/000/000/70) ریال از اعتبارات تبصرههای (3)، (7) و (8) این ماده به ترتیب سی و پنج میلیارد(000/000/000/35) ریال تبصره (3)، پنج میلیارد (000/000/000/5) ریال تبصره (7) و سی میلیارد (000/000/000/30) ریال تبصره (8) جهت اعطایاعتبار به متقاضیان پرورش و تکثیر میگو به ترتیب در استانهای خوزستان 8/16 میلیارد ریال، بوشهر 9/18 میلیارد ریال، هرمزگان 7/14 میلیارد ریال و سیستان و بلوچستان 6/19میلیارد ریال اختصاص مییابد که با معرفی شرکت سهامی شیلات ایران در اختیار متقاضیان قرار میگیرد.
- از تسهیلات اعتباری مندرج در تبصره (3) قانون بودجه سال جاری برای اشتغال معلولین و مددجویان تحت پوشش دستگاههای حمایتی کشور(سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی) استفاده میشود.
- منابع لازم جهت اجرای طرحهای موضوع این آیین نامه عبارتند از:
1 - سهم سرمایهگذاری مجریان طرحهای مشمول.
2 - منابع داخلی بانکهای عامل.
3 - منابع سایر بانکهای تجاری با نظر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
1 - 3 - استفاده از منابع مالی سایر بانکهای تجاری برای کمبود منابع مالی بانکهای عامل، منحصراً از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، در قالب سیستمهای پولی و اعتباری و به ترتیبی که این بانک مقرر مینماید امکانپذیر خواهد بود.
2 - 3 - بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است با هماهنگی شورای پول و اعتبار تسهیلات اعتباری این تبصره را از طریق بانکهای عامل تأمین نماید.
- سهم هر یک از استانها از تسهیلات بند (ب) تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور توسط کمیسیون بند (ک) تبصره یاد شده، متشکل از وزیر امور اقتصادی و دارایی، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان برنامه و بودجه، رئیس دفتر امور مناطق محروم کشور (ریاست جمهوری) و وزیر تعاون مشخص خواهد شد.
- کمیسیون موضوع این ماده یک بار برای تعیین سهم هر یک از استانهای کشور (حداکثر ظرف یک ماه پس از تصویب این آیین نامه) و هر سه ماه یکبار برای بررسی و نظارت بر چگونگی تخصیص و مصرف اعتبارات اعطایی و هر گونه تغییر در سهمیه استانها (حداکثر یک بار)، تشکیل میشود.
- کمیسیون بند (ک) تبصره (3) سهمیه اشتغال مهاجرین جنگ تحمیلی را در جدول سهمیهها، اضافه بر سهمیه هر استان جنگزده مشخص مینماید.
- سهم هر یک از شهرستانهای استانها توسط کمیسیون استان مرکب از مسؤولین ذیربط استان با ریاست استاندار و با عضویت مدیر کل امور اقتصادی ودارایی (دبیر کمیسیون استان)، رئیس سازمان برنامه و بودجه استان، مدیر کل تعاون، مسؤول دبیرخانه کمیسیون ویژه مناطق محروم استان، مدیر کل کار و امور اجتماعی استان، مدیر کل صنایع استان، مدیر صنایع روستایی جهاد استان و بانکهای عامل ذیربط تعیین میشود.
- طرحهای فیلمسازی و تولید کتاب در زمره فعالیتهای تولیدی میباشند.
- به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه لازم است در بدو امر طرح مربوط که در بردارنده موارد زیر باشد، توسط اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی تهیه و همزمان به اداره کل امور اقتصادی و دارایی استانها و بانک عامل در تمامی موارد (به استثنای تعاونیهای زیر پوشش وزارت تعاون) ارایه شود:
1 - گزارش توجیهی برای اجرای طرح، مشتمل بر توجیه اقتصادی، مالی و فنی.
2 - شرح عملیات اجرایی و پیشبینیها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد، بازسازی، توسعه، تکمیل و راهاندازی مجدد واحدهای تولید و سایر طرحهای موضوع ماده (2) این آیین نامه.
3 - مشخصات متقاضی یا متقاضیان، چگونگی و میزان مالکیت آنان، سوابق کار در رشتههای مربوط به مهارتهای شخصی.
4 - تعیین چگونگی تأمین زمین استقرار و اجرای طرح.
5 - مجوزهای لازم مانند موافقت اصولی، پروانه دامداری، پروانه تأسیس و پروانه بهرهبرداری.
6 - برآورد میزان سرمایه لازم برای اجرای طرح به تفکیک میزان سرمایهگذاری ثابت و سرمایه در گردش مورد نیاز.
7 - پیشبینی صورتهای مالی طرح از قبیل صورت سود و زیان، گردش وجوه نقدی و ترازنامه.
8 - برآورد طول عمر مفید و طول مدت اجرای طرح همچنین طول مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی.
- طرحهای تعاونیهای زیر پوشش وزارت تعاون بعد از تایید وزارت تعاون (ادارات کل تعاون استانها) به صورت مستقیم جهت بررسیهای لازم(موضوع ماده 5) به بانک عامل ذیربط ارسال خواهد شد.
- طرحهای مربوط به سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران و طرحهای نیمه تمام موضوع ماده (26) این آیین نامه به صورت مستقیم به بانک ملی ایران و طرحهای زیر بنایی آب و خاک با مشخصات و فرمهای مورد عمل در سال 1371 به طور مستقیم به بانک کشاورزی ارایه خواهد شد.
- کلیه طرحهای تبصره (3) با هزینه اجرایی کمتر از سی میلیون (000/000/30) ریال، با ارایه پروانه تأسیس یا مجوزهای صادر شده از سوی دستگاههای ذیربط و در مورد تعاونیهای زیر پوشش وزارت تعاون با نظر اداره کل تعاون استان، پس از تایید اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان و با رعایت مفاد این آیین نامه به استثنای مقررات پیشبینی شده در مواد (5) و (6) براساس دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا، توسط بانک عامل بررسی و پوشش مالی داده میشوند.
- فرم مشخصات طرح پیشنهادی به بانکهای عامل که حاوی اطلاعات مورد نیاز و اولویتهای اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرحهای مختلف بخشهای تولیدی بوده و در سال 1371 مورد استفاده قرار گرفتهاند، حسب مورد در سال 1374 نیز ملاک عمل خواهد بود.
- بانکهای عامل موظفند عملکرد تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه را هر شش ماه یک بار به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دبیرخانه موضوع تبصره (3) مستقر در وزارت امور اقتصادی و دارایی گزارش نمایند.
- آن قسمت از فعالیتهای مربوط به سازمان انرژی اتمی که میتواند با بهرهمندی از تسهیلات تبصره (3) به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار شود، با معرفی سازمان مزبور به اداره کل امور اقتصادی و دارایی در استان ذیربط جهت استفاده از تسهیلات این تبصره و پس از طرح در کمیسیون تخصیص تبصره (3) استان انجام میپذیرد.
- بانکهای عامل (به استثنای بانک کشاورزی برای طرحهای زیربنایی آب و خاک) پس از بررسیهای لازم و تشخیص این که طرحهای پیشنهادی بر اساس ماده (5) این آیین نامه دارای توجیهات لازم از نظر فنی، مالی و اقتصادی باشد یا نباشد نظرات خود را به استثنای طرحهای تعاونیهای تحت پوشش وزارت تعاون حداکثر ظرف مدت سی (30) روز به اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان و متقاضی ارسال نمایند.
اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان موظف است طرحهای فوق را همراه با نظر بانک بلافاصله به اعضای کمیسیون تخصصی مرکب از نمایندگان ذیصلاح و مطلع استانداری، اداره کل امور اقتصادی و دارایی، بانک عامل، سازمان برنامه و بودجه استان، مسؤول دبیرخانه کمیسیون ویژه مناطق محروم استان، مدیر کل یانماینده سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور که بدون حق رأی در کمیسیون شرکت خواهد کرد و حسب مورد یک نفر به معرفی دستگاه ذیربط (ادارات کل کار و امور اجتماعی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، تربیت بدنی، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، کشاورزی، صنایع، راه و ترابری، معادن و فلزات، جهاد سازندگی، صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی، بنیاد شهید و بنیاد جانبازان) اعلام و حداکثر یک هفته بعد در جلسه کمیسیون مطرح نماید.
کمیسیون موظف است حداکثر ظرف بیست (20) روز طرحهای تایید شده توسط بانک را از نظر فنی، مالی و اقتصادی به دقت مورد بررسی قرار دهد و پس از انطباق طرحها به سیاستهای کلان اقتصادی کشور در صورت تایید کامل طرح (حداقل چهار رأی مثبت) مراتب را در کمیته برنامهریزی استان مطرح نماید. در صورت تصویب طرح در کمیته یاد شده بانک عامل در مورد طرحهای با اعتبار کمتر از یک میلیارد (000/000/000/1) ریال قرارداد لازم را با متقاضی منعقد خواهد نمود. در صورت عدم تایید طرح توسط بانک و کمیسیون تخصصی استان موضوع قابل طرح در کمیته برنامهریزی استان نخواهد بود.
طرحهای مصوب با اعتبار بیش از مبلغ فوقالذکر، باید قبلاً از طریق اداره کل امور اقتصادی و دارایی استانها جهت بررسی نهایی و ارایه به هیئت وزیران به وزارت امور اقتصادی و دارایی ارسال شود.
- بانکهای عامل طرحهای معرفی شده از سوی ادارات کل تعاون استان را از جهات فنی، مالی و اقتصادی در چارچوب ضوابط مورد عمل و ضوابط مربوط این آیین نامه مورد بررسی قرارداده و نظرات خود را دال بر تائید یا رد طرح، حداکثر طرف سی (30) روز به ادارات کل تعاون استان و متقاضی اعلام میدارند. بانک نسبت به انعقاد قرارداد در مورد طرحهای تصویب شده با مبلغ کمتر از یک میلیارد (000/000/000/1) اقدام خواهد نمود. طرحهای مصوب بااعتبار بیش از مبلغ یاد شده از طریق وزارت تعاون به هیئت وزیران ارسال خواهد شد.
در صورت عدم تائید طرح توسط بانکهای عامل به لحاظ نقص اطلاعات و مدارک مورد نیاز، طرح عیناً به ادارات کل تعاون استان جهت تکمیل اطلاعات بازگردانده میشود تا نسبت به رفع نواقص اقدام شود. در هر حال در صورت عدم تائید طرح توسط بانک عامل، طرح یاد شده چنانچه لازم باشد، از طریق وزارت تعاون به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران جهت بررسی مجدد و اعلام نتیجه ارسال میشود.
- ادارات کل تعاون در استانها موظفند، در صورت لزوم با همکاری سایر دستگاههای اجرایی نسبت به تهیه طرحهای مربوط به تعاونیهای ایثارگران اقدام نمایند و کلیه دستگاههای اجرایی ذیربط در تهیه طرحها، صدور موافقت اصولی و سایر مجوزها و اقداماتی که برای ارایه و اجرای طرح لازم است، همکاری خواهند نمود.
- کمیسیون تخصصی استان در تائید طرحها و کمیته برنامهریزی استان و وزارت تعاون در تصویب طرحها موظفند آن دسته از طرحهایی را که زود بازده بوده و ارزآوری یا صرفهجویی ارزی ایجاد میکنند یا تولیدات و بازدهی آنها زیربنایی و اشتغالزا بوده یا به عنوان مواد اولیه مورد مصرف منابع دیگر خواهند بود، در اولویت قرار دهند.
- بانکهای عامل در صورت کمبود کارشناس، میتوانند از امکانات کارشناسی استان استفاده نمایند و سازمانها، ادارات کل، نهادها و مؤسسات دولتی استان موظفند بر اساس درخواست بانک، در بررسی طرحهای پیشنهادی همکاری لازم را معمول دارند.
- در جهت توسعه طرحهای تولیدی اشتغالزا، به موازات طرحهای عمرانی زیربنایی لازم است سهم نقاط محروم از منابع تبصره (3) قانون بودجه سال1374 کل کشور به سمت اجرا و تکمیل واحدهای تولیدی کوچکتر سوق داده شود. حداکثر سقف تسهیلات اعطایی برای هر یک از طرحهای غیر تعاونی مناطق محروم دویست و پنجاه میلیون (000/000/250) ریال تعیین میشود.
- بانکهای عامل موظفند حسب مورد، تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای مصوب موضوع این آیین نامه را در چارچوب ضوابط و دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع قانون عملیات بانکی بدون ربا و سایر مقررات بانکی مربوط، تأمین و ترتیبی اتخاذ نمایند که تسهیلات موضوع تبصره(3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور با اولویت کامل و در قالب سقف مجاز اعطای تسهیلات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار اعطار شود.
- تأمین اعتبارات مورد نیاز طرحهای ارایه شده در سال 1374، صرفاً در حد سهمیه تخصیصی به هر استان یا نهاد در همان سال، صورت میگیرد و تخصیص بخشی از تسهیلات لازم از محل اعتبارات سالهای آینده به لحاظ احتمال بروز تغییراتی در ضوابط مربوط امکانپذیر نمیباشد.
- مجریان طرحها موظفند طرح مورد نظر را تا زمانی به بانک عامل ارایه دهند که تصویب آن طرح تا پایان اسفند ماه سال 1374 امکانپذیر باشد و در صورت تصویب حداکثر تا پایان بهمن ماه سال بعد قرارداد لازم را با بانک عامل منعقد نمایند.
- بانکهای عامل موظفند منابع اعتباری طرحهای مصوب موضوع این آیین نامه را متناسب با پیشرفت اجرای طرح و همزمان با مصرف سهم متقاضی به میزان تصویب شده (به استثنای طرحهای مدارس غیر انتقاعی که به رعایت سقفهای مصوب شورای پول و اعتبار از سرمایهگذاری سهم متقاضی معاف میباشد)، در اختیار متقاضیان قرار دهند. طول مدت اجرای طرح، مدت زمان لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی و تاریخ شروع بازپرداخت این قبیل تسهیلات به ترتیبی خواهد بود که در کمیسیون موضوع ماده (6) این آیین نامه یا بانک عامل (حسب مورد) بررسی شده و به تصویب کمیته برنامهریزی استان یا بانک مربوط (در مورد طرحهای تعاونی و زیربنایی آب و خاک) رسیده باشد. در هر حال تاریخ شروع بازپرداخت پیش از شروع بهرهبرداری نخواهد بود.
- مجموع مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی با احتساب طول دوره اجرای طرح (مصوب 1374) نباید حداکثر بیشتر از ده (10) سال برای طرحهای تولیدی، احداث ساختمان سینما و مدارس غیر انتقاعی و حداکثر هفت (7) سال برای سایر طرحها از زمان اولین پرداخت تسهیلات باشد. مدت یادشده به گونهای تعیین خواهد شد که بازپرداخت تسهیلات اعتباری بانکی مقدم بر بازگشت سایر منابع سرمایهگذاری باشد.
- در صورتی که اجرای مصوبات موضوع تبصره (3) قوانین بودجه سنواتی کل کشور بیش از مدت پیشبینی شده در طرح بیانجامد و علل این تاخیر بنابه تشخیص بانک عامل موجه بوده و خارج از حیطه کنترل و عمل مجریان طرحها باشد، بانک عامل با رعایت ضوابط و مقررات موضوع این آیین نامه نسبت به تغییر تاریخ شروع بازپرداخت تسهیلات اعتباری طرحهای یاد شده اقدام مینماید. مشروط بر این که مجموع طول مدت اجرا و بازپرداخت تسهیلات اعتباری طرحهای یاد شده اقدام مینماید. مشروط بر این که مجموع طول مدت اجرا و بازپرداخت تسهیلات اعتباری از زمان اولین پرداخت تسهیلات، حداکثر بیشتر ازده (10) سال نشود. در صورتی که بر اساس مفاد این ماده، مدت اجرا تمدید و زمان شروع بازپرداخت در مورد طرحی تغییر یابد، مدت زمان تمدید شده مشمول جریمه تأخیر نمیباشد و سود پیشبینی شده در طرح به آن تعلق میگیرد.
- سهم منابع سرمایهگذاری مجری طرح (به استثنای متقاضیان خرید و احداث مدارس غیر انتفاعی با رعایت سقف مصوب شورای پول و اعتبار)درمورد طرحهای مربوط به صنایع روستایی، خود اشتغالی، طرحهای آبخیزداری، جنگل و مرتع، تعاونیهای تولیدی و اشتغال ایثارگران به پیشنهاد مرجع تصویبکننده طرح در حد توان مجری و حداقل هفت درصد (7%) و در سایر موارد حداقل سیزده درصد (13%) کل سرمایهگذاری (مجموع سرمایه ثابت و سرمایه درگردش) تعیین میشود.
- طرحهای زیر بنایی آب و خاک از تأمین سهم سرمایهگذاری مجری طرح معاف میباشند.
- طرحهای تولیدی و عمرانی (اعم از تعاونی و غیر تعاونی) که حداقل هشتاد درصد (80%) سهام آن متعلق به رزمندگان داوطلب که حداقل شش (6)ماه متوالی یا یکسال متناوب (غیر از دوران سربازی) در جبههها بودهاند، یا جانبازان، آزادگان و مهاجرین جنگ تحمیلی یا خانواده معظم شهدا، مفقودین، اسرا(فرزند، همسر، پدر و یا برادر) میباشد، در صورتی که به تشخیص بنیاد شهید، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، ستاد رسیدگی به امور آزادگان، ستادبازسازی و نوسازی مناطق جنگزده و وزارت تعاون - حسب مورد - توانایی مالی نداشته باشند از پرداخت تمام یا قسمتی از سهم آورده متقاضی معاف میباشند و هزینههای مربوط به ارایه خدمات دستگاههای دولتی و وابسته به دولت، تهیه طرح، گرفتن موافقت اصولی و پروانه و سایر مجوزها و بررسی طرح به وسیله بانک و سایر مراجع و تهیه زمین قابل توثیق جزو هزینههای طرح محسوب میشود.
- سرمایه در گردش مورد نیاز واحدهای تولیدی موجود با رعایت مفاد این آیین نامه از محل تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (3) قانون بودجه سال1374 کل کشور قابل تأمین میباشد. تسهیلات اعتباری مربوط به سرمایه در گردش تحت هیچ عنوان نباید به مصرف بازپرداخت بدهیهای قبلی استفادهکنندگان برسد.
(اصلاحی 06ˏ12ˏ1374)- سازمان برنامه و بودجه موظف است به نیابت از دولت، کارمزد و سود طرحهای مربوط به نقاط محروم و مدارس غیر انتفاعی و تولید کتاب را به میزانهفتاد درصد (70%)، طرحهای موضوع بندهای (1) و (2) تبصره (2) ماده (2) این آیین نامه را به میزان هشتاد درصد (80%) و طرحهای علمی، فرهنگی، هنری، سیاحتی، ورزشی، طرحهای تعاونیهای تولیدی، طرحهای مربوط به ایثارگران و معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی و طرحهای مهاجرین جنگی در استانهای جنگزده موضوع این آیین نامه طرحهای بخش کشاورزی در سایر مناطق کشور و طرحهای صنایع تبدیلی، تکمیلی و روستایی و بافندگان فرش دستی را به میزان پنجاه درصد (50%) تعهد و پرداخت نماید.
- سازمان برنامه و بودجه موظف است اعتبار لازم به منظور پرداخت کارمزد سود تضمین شده و پرداخت اقساط معوق لاوصول ناشی از اجرای تبصره(33) قانون بودجه سال 1359 و تبصره (3) قوانین بودجه سالهای 1360 لغایت 1373 را به پیشنهاد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تخصیص دهد.
- دستگاهها و نهادهای مذکور در تبصره (3) قانون بودجه سال 1374 کل کشور موظفند گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه را در قالب فرمهای ارسالی توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی هر شش (6) ماه یکبار از طریق وزارت یاد شده به کمیسیونهای برنامه و بودجه، دیوان محاسبات، امور اقتصادی و دارایی و تعاون مجلس شورای اسلامی ارسال دارند.
- بانکهای عامل موظفند همه ساله مانده مطالبات معوق خود ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری برای اجرای طرحهایی که بر اساس مفاد این آیین نامه به تصویب رسیدهاند را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال کنند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران همه ساله میزان این گونه مطالبات را تنظیم و حداکثر تا پایان شهریور ماه سال بعد به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد نمود. سازمان برنامه و بودجه موظف است مانده مطالبات یاد شده را به میزانی که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است در لایحه بودجه سال بعد منظور نماید.
- کمیته برنامهریزی استان و وزارتخانههای تعاون و کشاورزی حسب مورد موظفند موارد مربوط به عدم بازپرداخت تسهیلات اعتباری و سایر مشکلات طرحها را بررسی و در صورت امکان تسهیلات لازم را در جهت رفع مشکلات اجرایی طرحها فراهم نموده و روشی در پیش گیرند تا بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی این گونه طرحها به موقع صورت پذیرد.
- در مواردی که واحدهایی از محل اعتبارات موضوع تبصره (3) قوانین بودجه سنواتی به مرحله اجرا درآمده یا ایجاد شدهاند و در حال حاضر به دلایل ساختاری قادر به ادامه فعالیت به صورت اقتصادی نیستند یا در حال بهرهبرداری بوده ولی به دلایل ساختاری قادر به ادامه فعالیت به صورت اقتصادی نیستند یا در حال بهرهبرداری بوده ولی به دلایل غیر موجه نسبت به بازپرداخت اقساط مقرر اقدام نمینمایند، واحدهای یاد شده بنا به پیشنهاد بانک عامل و موافقت کمیتهبرنامهریزی استان، به فروش میرسند (چگونگی فروش توسط کمیته مزبور تعیین میشود) و پس از تأمین مطالبات بانک از محل درآمد فروش، باقیمانده درحساب خاصی نگهداری میشود. در صورت کمبود درآمد فروش، مانده مطالبات جهت تأمین به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد شد.
- بانکهای عامل موظفند هر شش (6) ماه یکبار رأساً و براساس منابع اطلاعاتی خود، گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری اعطایی شامل انواع و میزان تسهیلات اعتباری اعطایی و نوع طرحها، همچنین میزان بدهی ناشی از مطالبات معوق و نیز میزان کارمزد و سود سهم دولت در مورد طرحهای مشمول و سایراطلاعات لازم را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند.
- ادارات کل تعاون به نیابت از تعاونیهای تحت پوشش خود همچنین وزارتخانههای کار و امور اجتماعی و جهاد سازندگی به نیابت از متقاضیان استفاده از تسهیلات اعتباری مربوط میتوانند اقدامات لازم را مطابق مفاد این آیین نامه و بنا به درخواست آنان، تا مرحله قبل از عقد قرارداد انجام دهند. در هر حال، قرارداد لازم بین بانک و استفادهکننده از تسهیلات اعتباری منعقد خواهد شد.
- تضمینهای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه عبارتند از:
1 - تضمینهای مربوط به طرحهای قابل بررسی توسط بانک ملی ایران به شرح ماده (30).
2 - اعطای اجازه برداشت از حسابهای بانکهای عامل به بانکهای تجاری تأمینکننده کمبود منابع اعتباری (موضوع بند (3) ماده (3) این آیین نامه) با هماهنگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
3 - سازمان برنامه و بودجه به نیابت از دولت مکلف است اعتبار لازم جهت تأمین و پرداخت تفاوت کارمزد و سهم دولت به میزان مندرج در ماده (14) این آیین نامه، مربوط به تسهیلات اعتباری اعطایی به طرحهای موضوع ماده یاد شده مطالبات معوق لاوصول بانکهای عامل ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری به طرحهای مصوب موضوع این آیین نامه را در لوایح بودجه سال بعد منظور و به بانکهای عامل پرداخت نماید.
4 - کلیه مستحدثات، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرحهای موضوع این آیین نامه در وثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت و چنانچه براساس ضوابط موجود بانکها، توثیق زمین محل اجرای طرح امکانپذیر نباشد، بانکهای عامل علاوه بر توثیق مستحدثات، اموال و داراییهای پیشبینی شده در طرح کهروی زمین احداث یا نصب میشوند، میتوانند به منظور جبران نقیصه عدم امکان توثیق زمین از متقاضی سفته نیز دریافت نمایند. در مورد طرحهای زیربناییآب و خاک تأمین تسهیلات اعتباری صرفاً از طریق دریافت سفته انجام خواهد شد.
همچنین بانکهای عامل میتوانند نسبت به قبول رهن اراضی موضوع مواد (31) و (32) آیین نامه اجرایی لایحه قانون اصلاح لایحه قانون واگذاری و احیای اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران - مصوب 21/1/1359- اقدام نمایند. در این موارد کل طرح اعم از مین و مستحدثات ناشی از اجرای طرح توسط بانک به وثیقه گرفته میشود. بانکهای عامل مکلفند در مورد مستحدثات، اموال و داراییهای موجود در مناطق جنگزده که اسناد آنها در جنگ از بین رفته است، تسهیلات ویژه قایل شوند.
- تضمین دولت، موضوع بند (3) این ماده نافی وظایف بانکهای عامل جهت وصول مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین نامه نبوده و بانکهای عامل مکلفند برای حفظ حقوق خود اقدامات قانونی لازم را جهت مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعطایی به عمل آورند و در موارد زیر برمصرف و بازپرداخت تسهیلات اعطایی نظارت نمایند:
1 - نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات اعطایی متناسب با پیشرفت اجرای طرح.
2 - نظارت بر بازپرداخت بدهیهای ناشی از تسهیلات اعطایی از محل درآمد طرح.
- استفادهکنندگان از تسهیلات اعطایی موضوع این آیین نامه موظفند اقساط تسهیلات دریافتی را بموقع پرداخت نمایند. عدم پرداخت به موقع اقساط بدهی استفادهکنندگان از تسهیلات یاد شده در حکم تصرف غیر قانونی در اموال دولتی محسوب میشود.
- بانک سپه مکلف است پس از رسیدگیهای لازم ضمن اطلاع به اداره کل تعاون استان تمام یا قسمتی از مایملک آن تعداد شرکتهای تعاونی زیر پوشش وزارت تعاون که توانایی واریز وام دریافتی را ندارند طبق مقررات مندرج در ضمن عقد به فروش رسانده و از محل موجودی و مطالبات شرکت و اموال وداراییهای سهامداران شرکت و درآمد فروش، مطالبات خود و دولت را تأمین و پرداخت نماید.
- چنانچه مجموع وجوه حاصل از اقدامات مذکور در این ماده (فروش مایملک شرکتها)، تکافوی پرداخت کامل مطالبات بانک را ننماید، سازمان برنامه و بودجه مکلف است مانده مطالبات پرداخت نشده و معوق لاوصول را از این بابت بر اساس اسناد و مدارک ارایه شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامیایران در لوایح بودجه سالهای آینده منظور نماید.
- گزارش کامل بدهی هر یک از شرکتهای تعاونی ذیربط و میزان مانده بدهی ناشی از اصل و فرع موضوع تسهیلات، هر سه ماه یکبار توسط بانک سپه به وزارت تعاون، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه ارسال خواهد شد.
- در مورد پرداخت تعهدات دولت ناشی از مفاد این ماده در سالهای گذشته حداکثر دو سال پس از آخرین بازپرداخت توسط گیرنده تسهیلات ملاک محاسبه سود و کارمزد بانک خواهد بود و مازاد بر آن ناشی از تعلل بانک در وصول مطالبات قانونی تلقی شده و جزو مطالبات بانک از دولت محسوب نخواهد شد.
- وزارت تعاون مکلف است کلیه اسناد، قراردادها، مدارک، تعهدات، اطلاعات وثایق مربوط به این شرکتها و سهامداران آنها را که در اختیار دارد به منظور فراهم آوردن امکان وصول مطالبات در اختیار بانک سپه قرار دهد.
- به منظور تسهیل در اجرای مفاد ماده (21) این آیین نامه تمام یا قسمتی از مایملک آن دسته از شرکتهای تعاونی تحت پوشش وزارت تعاون که بنا بهتشخیص کمیسیونی متشکل از نمایندگان ثابت و تامالاختیار وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه، بانک سپه و وزارت تعاون قابلیت بازیافت نداشته و قادر به بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی نمیباشند، با رعایت سایر ضوابط و مقررات مندرج در آیین نامه اجرایی بند (9) تبصره (3) قانون بودجهسال 1368 کل کشور (به استثنای ماده 7 آن) از طریق مزایده یا ترک تشریفات یا هر طریق دیگری که به صرفه و صلاح دولت باشد به فروش میرسد و از محل درآمد فروش، مطالبات بانک و دولت تأمین و پرداخت میشود.
- اعطای تسهیلات توسط بانک سپه به طرحهای ارایه شده به بانک در سال جاری تابع ضوابط عمومی این آیین نامه خواهد بود.
- کلیه تسهیلات اعتباری بخش کشاورزی و دامپروری (از جمله جنگل، مرتع، شیلات و آبزیان، آبخیزداری و بهداشت دام) توسط بانک کشاورزی اعطاء خواهد شد. تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای زیربنایی آب و خاک و آبیاری تحت فشار به شرح زیر در اختیار متقاضیان واجد شرایط قرار خواهد گرفت واعطای تسهیلات به سایر طرحهای بخش کشاورزی و دامپروری مشمول ضوابط عمومی این آیین نامه خواهد بود.
- تهیه طرح، شامل نوع مالکیت، مشخصات فنی پروژه، برآورد هزینهها، مدت زمان لازم برای اجرای طرح، مدت استهلاک تسهیلات، زمان شروع بازپرداخت و سایر ویژگیهای طرح حسب مورد به عهده وزارت کشاورزی و هیاتهای هفت نفره واگذاری زمین برای طرحهای آب و خاک و شرکتهای آب منطقهای یا آب و برق خوزستان خواهد بود.
- طرحهای آب و خاک و آبیاری تحت فشار با معرفی و تایید وزارت کشاورزی و طرحهای شبکههای آبیاری و زهکشی با معرفی و تایید شرکتهای آب منطقهای یا آب و برق خوزستان به طور مستقیم با بانک کشاورزی ارایه خواهد شد.
- تسهیلات اعتباری مربوط به کشاورزان و تعاونیهایی که در اجرای لایحه بودجه قانونی - مصوب 26/1/1359- شورای انقلاب اسلامی یا قانوناراضی کشت موقت - مصوب 7/8/1365- مجلس شورای اسلامی زمین دریافت داشته یا صاحب زمین میشوند، اختصاص مییابد تا با معرفی هیاتهای هفت نفره و منحصراً برای مصارف آب، خاک، حفر چاه، تجهیزات و تامین ادوات مورد نیاز در اختیار آنان قرار گیرد.
- بانک کشاورزی موظف است تسهیلات اعتباری طرحهای موضوع تبصرههای ماده (24) این آیین نامه را که دارای توجیهات فنی، مالی و اقتصادی بوده و فقط از نظر سهم سرمایهگذاری یا وثیقه با مقررات بانکها وفق نمیدهند، با رعایت مفاد مواد مربوط مذکور در این آیین نامه و متناسب با پیشرفت عملیات، پرداخت نماید.
- تسهیلات اعتباری مربوط به طرحهای نیمه تمام سالهای گذشته معرفی شده از سوی بنیاد شهید انقلاب اسلامی و ستاد رسیدگی به امور آزادگان و بنیاد مستضعفان و جانبازان منحصراً جهت فراهم نمودن موجبات اشتغال جانبازان و فرزندان، همسران، پدران، مادران و برادران شهدا، مفقودین و اسرای جنگ توسط بانک ملی ایران اعطا خواهد شد. اعطای تسهیلات به سایر طرحها توسط بانک یاد شده مشمول ضوابط عمومی این آیین نامه خواهد بود.
- بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان حسب مورد افراد مذکور در ماده (26) را در طرحها و شرکتهایی که به هر عنوان از تسهیلات موضوع این آیین نامه استفاده میکنند ضمن اشتغال آنها حداکثر ظرف دو سال پس از آغاز بهرهبرداری سهیم نمایند. انتقال مالکیت به شرح فوق، رافع تضمینهای مربوط نخواهد بود.
- بنیاد شهید انقلاب اسلامی و بنیاد مستضعفان و جانبازان موظفند گزارش عملکرد (3) سنواتی کل کشور مربوط به خود؛ شامل طرحهای مصوب و اجرا شده و چگونگی واگذاری سهام آن به افراد مذکور در ماده (26) را در چارچوب جدولهای پیشنهادی سازمان برنامه و بودجه حداکثر تا شهریور ماه سال1374 از طریق وزارت امور اقتصادی و دارایی به هیئت دولت تقدیم کنند.
- طرحهای نیمه تمام سالهای گذشته و مربوط به خانواده معظم شهدا، مفقودین و اسرا، توسط عالیترین مقام بنیاد شهید انقلاب اسلامی یا نماینده وی و در مورد جانبازان توسط ریاست بنیاد مستضعفان و جانبازان یا نماینده وی و در مورد آزادگان توسط خود متقاضیان با معرفی ستاد رسیدگی به امور آزادگان، به منظور استفاده از تسهیلات اعتباری به صورت کتبی به بانک ملی ایران ارایه خواهد شد.
- بانک ملی ایران پس از بررسیهای لازم و تشخیص این که طرحهای پیشنهادی دارای توجیهات لازم از نظر فنی، مالی و اقتصادی میباشند، پس از گرفتن تضمین کافی به شرح ماده (30) تسهیلات اعتباری مورد نیاز را در قالب قرارداد بین بانک و آزادگان و مجری طرح معرفی شده توسط بنیاد شهید انقلاباسلامی یا بنیاد مستضعفان و جانبازان، متناسب با پیشرفت عملیات اجرایی طرح بدون در نظر گرفتن سهم سرمایهگذاری مجری طرح، تأمین میکند.
- تضمینهایی که در قبال تسهیلات اعطایی به طرحهای مشمول توسط بانک ملی ایران گرفته خواهد شد عبارتند از:
1 - تفویض اختیار غیر قابل برگشت برداشت از کلیه حسابهای فعلی و آتی واحد اشتغال بنیاد شهید یا هر واحدی که در آینده وظایف این واحد را به عهده داشته باشد و برداشت از حسابهای بنیاد مستضعفان و جانبازان و ستاد رسیدگی به امور آزادگان (حسب مورد) نزد تمامی بانکهای کشور و بانک ملی ایران که در قراردادمربوط به طرح گنجانیده خواهد شد.
2 - توثیق تمامی مستحدثات و اموال منقول و غیر منقول و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرح نزد بانک ملی ایران.
3 - در مورد آن دسته از جانبازان و خانواده معظم شهدا، اسرا و مفقودین که به لحاظ نوع و محل اجرای طرح قادر به سپردن وثیقه موضوع بند (2) این ماده نمیباشند، ضمانت کتبی بنیاد شهید یا بنیاد مستضعفان و جانبازان و ستاد رسیدگی به امور آزادگان (حسب مورد) جایگزین خواهد شد.
4 - نهادهای مذکور در این فصل (حسب مورد) بازپرداخت مطالبات بانک ملی ایران ناشی از اعطای تسهیلات موضوع این آیین نامه را بدون قید و شرط به طورغیر قابل برگشت تعهد و تضمین مینمایند.
- مهلت لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعطایی توسط بانک ملی ایران با توجه به ماهیت طرح، حداکثر ده (10) سال تعیین میشود. اولین قسط بازپرداخت (6) ماه پس از شروع بهرهبرداری خواهد بود.
- ضوابط مندرج در ماده (3) آیین نامه اجرایی تبصره (3) قانون بودجه سال 1369 کل کشور در مورد چگونگی انتقال طرحهای مربوط به اشتغال جانبازان از بنیاد شهید انقلاب اسلامی، به بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی در سال 1374 نیز ملاک عمل خواهد بود.
معاون اول رییس جمهور- حسن حبیبی