- انتخابات شوراهای روستائی توسط جهاد سازندگی زیر نظر وزارت کشور انجام خواهد شد. آئین ‌نامه مربوط بوسیله این دو ارگان‌ تدوین میشود.

- وزارت کشور موظف است لایحه قانونی انتخابات شوراها را حداکثر ظرف دو ماه پس از تصویب این قانون تهیه و با رعایت اصل 74‌ قانون اساسی به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید. ‌

- مسئولان موظفند حداقل ده روز قبل از انتخابات مراتب را به اطلاع اهالی حوزه‌ های انتخابیه برسانند.

- بجای آنعده از اعضای شوراها که بعللی از عضویت شورا خارج میشوند شورا از اعضای علی‌ البدل بترتیب رأی برای عضویت‌ دعوت مینماید.

‌ - انتخاب اعضای شوراهای اسلامی کشوری با اکثریت نسبی آراء خواهد بود.

- در شوراهای متشکله به روش غیر مستقیم بجای آن عده از اعضاء شورا که بعللی از عضویت شورا خارج می‌شوند، کسری اعضاء از‌شورای مادون مربوط تأمین می‌شود

‌ - در صورتیکه عضو معرفی شده از شورای مادون به عضویت شورای مافوق انتخاب نشود از عضویت شورای مادون خارج نمی‌ شود. ‌

- تا تصویب آئین‌ نامه داخلی هر شورا موظف است جهت اداره امور آئین‌ نامه موقت خود را وضع و با دو سوم آراء تصویب نماید.

- مجلس شورای اسلامی در حکم مافوق شورای عالی استانها میباشد.

- امام جمعه هر محل میتواند در شورا یا شورای ذیربط بعنوان ناظر شرکت نماید.

1 - بررسی و شناخت کمبودها و نیازها و نارسائیهای اجتماعی، اقتصادی و عمرانی بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی حوزه‌ انتخابیه و ارائه راه‌ حل‌ ها به مقامات مسئول.

2 - تهیه طرحها و پیشنهادهای اصلاحی در امور اجتماعی و ارائه آن به شورای مافوق جهت اطلاع و برنامه‌ ریزی و به مقامات مسئول اجرائی ‌جهت اقدامات ممکن.

3 - نظارت دقیق بر اداره امور حوزه انتخابیه و حسن اجرای تصمیمات شورا و طرحهای مصوب.

4 - ارائه پیشنهادهای لازم برای فعال‌ سازی سازمانهای دولتی و ارگانهای انقلابی به شورای مافوق.

5 - پیگیری شکایات مردم در مورد نارسائی سازمانها و ادارات حوزه مربوطه از طریق مقامات مسئول.

6 - برنامه‌ ریزی و اقدام در جهت مشارکت مردم در انجام خدمات اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی با ‌موافقت و هماهنگی مراجع ذیربط.

7 - ایجاد روحیه همکاری مردم با مسئولان کشوری در جهت تداوم انقلاب اسلامی.

8 - بررسی برنامه‌ های پیشنهادی ارگانهای اجرائی در زمینه‌ های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از ‌نظر تطبیق با ضرورتهای موجود در حوزه انتخابیه شورا و جلوگیری از تبعیض در این زمینه بین مناطق مختلف و گزارش نارسائی‌ ها به شورای بالاتر و‌ مراجع اجرائی ذیربط.

9 - نظارت بر اجرای هماهنگ و کامل برنامه‌ های مصوب در زمینه‌ های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور‌ رفاهی.

10 - شوراها میتوانند بنا به درخواست مسئولان، بخشی از اعمال اجرائی از قبیل پخش مواد سوختی و ارزاق عمومی، آمارگیری و تحقیقات‌ محلی، را بر عهده بگیرند.

11 - هر شورا موظف است حداکثر یکهفته پس از رسمیت یافتن، یکنفر را به اکثریت مطلق آراء جهت انتخاب برای شورای مافوق نامزد‌ نماید.

12 - شوراها موظفند یک نسخه از مصوبات خود را در اولین فرصت به شورای مافوق و مقامات مسئول حوزه ارسال دارند.

13 - هر شورا می‌ تواند با رعایت مصالح مصوبات خود را از موضوعات مهمه و آنچه که جنبه عمومی دارد به وسائل ممکنه به اطلاع اهالی برساند.

14 - همکاری با ارگانهای مملکتی.

15 - دادن گزارشات لازم و ارائه انتقادات و اشکالات مربوط به حوزه فعالیت خود به نماینده یا نمایندگان آن حوزه در مجلس شورای اسلامی.

16 - شوراها میتوانند با هماهنگی ارگانهای اجرائی مسئول به تشکیل انجمن‌ ها و نهادهای اجتماعی، امدادی ارشاد و تأسیس تعاونی‌ های ‌تولید، توزیع، مصرف با مشارکت مردم در حوزه فعالیت خود اقدام نمایند.

17 - شوراها موظفند گزارش اقدامات سالانه خود را در آخرین جلسه هر سال مطرح و پس از تأیید برای اطلاع عموم منتشر نمایند.

18 - نصب و عزل شهردار.

- کمیسیون فوق میتواند شعب فرعی تحقیقاتی در مراکز شهرستان‌ های استان ایجاد نماید، اما رأی قطعی با کمیسیون استان میباشد.

- شورای منحل شده در صورت اعتراض به رأی صادره از سوی کمیسیون مذکور میتواند به مراکز قضائی صالحه جهت دادرسی شکایت ‌نماید.

- شورای منحل شده در صورت اعتراض میتواند بر مبنای اصل 106 قانون اساسی به دادگاه صالح شکایت کند. (‌حداکثر فرصت برای ‌اعتراض، پنج روز میباشد.) دادگاه مزبور موظف است خارج از نوبت به آن رسیدگی نماید. ‌

‌ - در صورتیکه طبق مقررات قانونی هر یک از شوراها منحل شود وزارت کشور باید ظرف مدت 3 ماه انتخابات را تجدید نماید و تا انتخابات‌ بعدی وزارت کشور قائم مقام شورا خواهد بود .

- اعضای مستعفی شوراها و اعضای شورای منحله حق بازگشت به شورای پایین‌ تر را نخواهند داشت مگر با انتخاب مجدد. ‌

- سلب عضویت هر یک از اعضای شورا مبنی بر تخلف از وظایف قانونی به پیشنهاد سه چهارم مجموع اعضاء و با رأی دادگاههای ‌صالحه خواهد بود.

- هر یک از اعضای شورا که با رأی دادگاه صالح از آنها سلب عضویت شده باشد از شرکت در انتخابات دوره بعد آن شورا محروم‌ خواهند بود.

- شرط سکونت در محل برای عشایر و صیادان و امثال آنها ضمن رعایت تقسیمات کشوری تابع عرف محل خواهد بود. ‌

الف - حداقل سن 25 سال تمام.

ب - سکونت در شهر یا روستای حوزه انتخابیه (‌حداقل یکسال تمام) و یا سابقه نمایندگی مجلس در آن حوزه.

ج - اعتقاد به تعهد عملی به اسلام، ابراز وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.

د - عدم گرایش به احزاب، سازمانها و گروههای غیرقانونی و یا مبتنی بر عقاید التقاطی و غیرالهی.

- آشنائی با مسائل اجتماعی و عدم سابقه خیانت در امانت و کلاهبرداری و محکومیت به جرائمی که مستوجب حد شرعی میباشد.

‌و - عدم وابستگی به رژیم سابق.

‌ز - عدم اشتهار به فساد اخلاق.

ح - تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.

- تغییر شرایط مذکور در بندهای: ب، ج، د، ه، ز، به تشخیص دادگاههای صالحه موجب سلب عضویت خواهد شد. ‌

ت - دارا بودن سواد خواندن و نوشتن. ‌

- پس از شمارش آراء اگر بعلت تساوی آراء دو یا چند نفر از منتخبین، تعیین اعضای شورا ممکن نباشد اولویت با فرد یا افرادی است که دارای ‌مدرک تحصیلی بالاتر بوده و در صورت یکسان بودن مدرک تحصیلی با قید قرعه انتخاب می‌گردند.

1 - نظارت و همکاری با مسئولین اجرائی و نهادهای انقلابی در امور اجتماعی، فرهنگی، عمرانی، اقتصادی از قبیل تهیه و تنظیم شناسنامه ده‌ شامل آمار جمعیتی (‌ساکنان ده) و آمار منابع و امکانات (‌آمارهای کشاورزی - دامی خدماتی - صنعتی و...)

2 - مراقبت در اجرای مقررات بهداشتی و حفظ نظافت ده و ایجاد زمینه مناسب برای تأمین بهداشت محیط.

3 - کوشش در جهت احیاء و لایروبی قنوات و نهرهای متروکه.

4 - همکاری و هماهنگی در امور مربوط به جلوگیری از فرسایش خاک و حفظ و عمران مزارع، باغها، مراتع، جنگلها، اماکن عمومی و‌ راههای فرعی و روستائی و ارائه طرح و پیشنهاد در این زمینه‌ ها به شورای دهستان.

5 - تشویق اهالی ده به ایجاد کارهای دستی و توسعه صنایع روستائی.

6 - تشویق مردم به نگهداری و تأسیس مساجد و تکایا و بقاع متبرکه و حفظ آثار باستانی.

7 - با تشکیل کلاسهائی به آموزش اهالی در امر سوادآموزی کمک نماید.

8 - نظارت و پیگیری در جهت اجرای پروژه‌ های اختصاص یافته عمرانی.

9 - همکاری و هماهنگی با وزارت کشاورزی و ارگان‌ هائی که در رابطه با روستا فعالیت دارند و ایجاد تعاونیها و نظارت بر آنها.

‌ - حداکثر ظرف 15 روز پس از تشکیل شورای اسلامی شهرها و دهستانهای آن بخش، شورای اسلامی بخش به دعوت بخشدار تشکیل میگردد.

1 - تهیه و تنظیم برنامه‌ های عمرانی هر سال در محدودة بخش و پیشنهاد آن به شورای شهرستان در قالب اعتبارات عمومی که بوسیلة آن شورا‌ به بخش اختصاص داده شده است.

2 - برنامه‌ ریزی و ایجاد هماهنگی در جهت تشکیل تعاونیها و نظارت بر آنها در حوزه فعالیت خود.

3 - تاسیس کتابخانه و قرائت‌ خانه‌ های عمومی از طریق جلب همکاری اهالی و سازمانهای ذیربط.

4 - اتخاذ تدابیر لازم بمنظور تأمین وسایل ارتباطی محل و تسهیل مراسلات پستی.

5 - تهیه و تنظیم شناسنامه بخش از طریق جمع‌ آوری اطلاعات و آمار لازم بر اساس مشخصات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و منابع طبیعی‌ حوزه فعالیت.

6 - ایجاد شرایط لازم و کمک به شوراهای اسلامی دهستانها در جهت حفظ و عمران مزارع، مراتع، و اماکن عمومی و راههای فرعی و روستائی در‌ حوزه فعالیت خود.

7- نظارت و پیگیری در جهت اجرای پروژه‌ های اختصاص یافتة عمرانی.

8 - کوشش برای ایجاد تعاونیها و نظارت بر آنها.

- شهرهائیکه کمتر از هفت محله دارند، شورای اسلامی محله در آنجا تشکیل نخواهد شد.

- تعداد اعضای شورای اسلامی منطقه هفت نفر خواهد بود.

تبصره 12 - شهرهائیکه کمتر از هفت منطقه دارند، شورای منطقه در آنجا تشکیل نخواهد شد.

- در مناطقی که (‌بر طبق تبصره 2 ماده 32) شورای منطقه تشکیل نمیگردد، اعضای شورای شهر از میان نمایندگان محله انتخاب‌ میگردند.

- در صورتی که تعداد محلات یک شهر از هفت واحد کمتر باشد یا تقسیمات محلی رسمی نداشته باشد، اعضای شورای شهر از طریق‌ انتخابات مستقیم تعیین خواهد شد.

1 - مادامی که درآمدهای پیش‌بینی شده کافی نباشد شورای شهر می‌تواند با تصویب وزارت کشور و تنفیذ ولی امر عوارضی متناسب با امکانات‌ اقتصادی محل و خدمات ارائه شده تعیین نماید.

2 - نظارت بر حسن اداره و حفظ سرمایه و دارائی نقدی و جنسی اموال منقول و غیرمنقول متعلق به شهرداری و همچنین نظارت بر درآمد و‌ هزینه آن.

3 - نظارت بر اجرای وظایف شهرداری در امور بهداشت حوزه شهر و موسساتی که از طرف شهرداری اداره میشود.

4 - تصویب آئین‌ نامه‌ های پیشنهادی شهرداری.

5 - تصویب و تعیین نرخ کرایه وسایل نقلیه در شهر.

6 - تصویب مقررات برای تنظیم آبهای شهر و اجاره و استجاره آبهائی که برای مصرف شهر ضروری است و جلوگیری از تجاوز به منابع شهری.

7 - انتخاب شهردار برای مدت چهار سال و معرفی به وزیر کشور جهت صدور حکم.

8- نصب و عزل شهردار تهران و مراکز استانها به پیشنهاد شورای شهر و حکم وزیر کشور خواهد بود.

- در صورتیکه جمعیت شهر از سیصد هزار نفر تجاوز نماید به ازای هر دویست هزار نفر اضافه یک نماینده در شورای شهرستان خواهد ‌داشت.

‌ - در صورتیکه شهرستان کمتر از چهار بخش داشته باشد، بقیه اعضاء تا پنج نفر از بین شورای شهر، مرکز شهرستان یا بخش‌ها به تناسب‌جمعیت به وسیله نمایندگان منتخب شورای شهر، مرکز شهرستان و بخش‌ها برای شورای شهرستان تعیین می‌شود.

1 - بررسی و تصویب طرحهای عمرانی پیشنهادی هر محل در قالب اعتبارات مصوب با در نظرگرفتن اولویتها.

2 - شورای شهرستان موظف است نارسائیها و اشکالات نهادها و سازمانها را به مسئولان مربوطه ابلاغ و در صورت عدم توجه درخواست توبیخ ‌یا برکناری آنان را با ذکر موارد تخلف و نارسائی از مسئولان بالاتر بنماید.

- حداقل تعداد نمایندگان شورای استان سه نفر میباشد. در استانهائی که بعلت کمی تعداد شهرستانهای تابعه حد نصاب مقرر حاصل ‌نگردد، کسری اعضای شورای استان از بین اعضای شورای شهرستان مرکز استان تأمین میگردد.

1 - شورای استان موظف است طرحها و پیشنهادهای وارده از شورای هر شهرستان را بررسی و مورد تبادل نظر قرار داده اولویتها را تعیین و به‌ مقامات مسئول ارجاع نماید.

2 - رسیدگی و اظهارنظر درباره برنامه عمرانی و نیازمندیهای شهرستانهای تابعه استان و ارسال آن به مسئولان مربوطه.

3 - عضویت در کمیته برنامه‌ ریزی استان با داشتن حق یک رأی.

4 - شورای استان در اجرای بودجه استان حق نظارت دارد. ‌

5 - اعضای شورای استان رابط بین شورای خود و شورای مادون میباشند.

‌ - تا تشکیل شورای اسلامی در هر شهر، وزیر کشور یا سرپرست وزارت کشور جانشین شورای اسلامی آن شهر در امور مربوط به شهرداریها ‌خواهد بود.

- مسئولان اجرائی موظفند حداقل 10 روز قبل از انتخابات مراتب را به اطلاع اهالی حوزه‌ های انتخابیه برسانند.

‌الف - حداقل سن 15 سال تمام.

ب - سکونت در محل (‌حداقل یکسال) .

ج - تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران.

تبصره - تعداد اعضای شورای اسلامی بخش حداقل پنج نفر خواهند بود و در صورتی که بخش کمتر از پنج شهر و دهستان داشته باشد، بقیه اعضاء به‌ تناسب جمعیت و بوسیله نمایندگان منتخب شورای بخش و دهستانها برای شورای بخش تعیین میشود.