- جمع درآمد شرکتها و درآمد ناشی از فعالیتهای انتفاعی سایر اشخاص حقوقی که از منابع مختلف در ایران یا خارج تحصیل شود پس ازکسر معافیت های مقرر در این قانون بترتیب زیر مشمول مالیات خواهد بود:
الف - در مورد شرکت هائی که تمام سرمایه آن بطور مستقیم یا با واسطه متعلق بدولت یا شهرداریها میباشد از مأخذ کل درآمد مشمول مالیات بدون رعایت معافیتهای مقرر در این قانون بنرخ مذکور در ماده 134 و در صورتیکه قسمتی از سرمایه آنها متعلق بدولت و شهرداری است حکم این بند نسبت بسود پرداختی یاتخصیصی بدولت یا شهرداریها جاری خواهد بود و نسبت ببقیه درآمد مشمول مالیات مقررات بند ت این ماده اجراء خواهد شد.
- شرکتهائیکه از اول سال 1352 ببعد برای فعالیتهاﻯ کشاورزﻯ تشکیل میشود و سهام آنها کلاً یا جزئاً متعلق بدولت میباشد مشمولمعافیت موضوع ماده 109 خواهند بود .
ب - در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیر تجارتی که بمنظور تقسیم سود بین شرکاء تشکیل نشدهاند در صورتیکه دارای فعالیت انتفاعی باشنداز مأخذ کل درآمد مشمول مالیات آنها که از منابع ایران یا خارج تحصیل میشود بنرخ مذکور در ماده 134. حکم این بند ناظر بمواردﻯ است که مؤسسه در جمع فعالیت خود سود داشته باشد .
پ - در مورد اشخاص حقوقی خارجی و مؤسسات مقیم خارج از ایران (به استثنا مشمولین ماده 90) از مأخذ کل درآمد مشمول مالیاتیکه ازبهره برداری سرمایه در ایران از فعالیتهائیکه مستقیماً یا وسیله نمایندگی از قبیل شعبه - نماینده - کارگذار و امثال آن در ایران انجام میدهند یا از واگذاری امتیازات و سایر حقوق خود یا دادن تعلیمات و کمکهای فنی از ایران تحصیل میکنند بنرخ مذکور در ماده 134.
اشخاص و مؤسسات مذکور باید برای درآمدهای خود در ایران حساب جداگانه نگاهداری نمایند و در محاسبه هزینههای عادی و اداری فقط هزینههائیکه مربوط بعملیات آنها در ایران است قابل قبول خواهد بود ( نمایندگان اشخاص و مؤسسات خارجی در ایران نسبت به درآمدهائیکه بهر عنوان بحساب خود تحصیل میکنند طبق مقررات مربوط این قانون مشمول مالیات میباشند).
ت - جمع درآمد مشمول مالیات سایر اشخاص حقوقی پس از کسر مالیاتی بنرخ 10% که بعنوان مالیات شرکت از درآمدهای غیر مشمول ماده 76 وتبصره آن محاسبه و وصول خواهد شد و همچنین کسر مالیات اضافی موضوع ماده 166 بشرح زیر مشمول مالیات است:
1 - در مورد شرکتهاﻯ سهامی و مختلط سهامی نسبت بآن قسمت از درآمد که طبق تصمیم ارکان صلاحیتدار شرکت براﻯ تقسیم بین صاحبان سهامبا نام و شرکاء ضامن تخصیص داده میشود بنرخ پانزده درصد و نسبت بآن قسمت که بحساب اندوختههاﻯ شرکت منظور میشود بنرخ بیست وپنج درصد- بقیه درآمد مشمول مالیات شرکت اعم از سود پرداختی بصاحبان سهام بینام و سود تقسیم نشده شرکت تا بیست میلیون ریال بنرخ بیست و پنج درصد و نسبت بمازاد بیست میلیون ریال تا چهل میلیون ریال بنرخ سیدرصد و نسبت بمازاد چهل میلیون ریال تا شصت میلیون ریالبه نرخ سی و پنج درصد و نسبت بمازاد شصت میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال به نرخ چهل درصد و نسبت بمازاد هشتاد میلیون ریال تا یکصدمیلیون ریال به نرخ چهل و پنج درصد و نسبت بمازاد یکصد میلیون ریال تا دویست میلیون ریال به نرخ پنجاه درصد و نسبت بمازاد دویست میلیونریال به نرخ پنجاه و پنج درصد مشمول مالیات خواهد بود و در صورت احراز شرایط زیر: اولا سهام شرکت با نام باشد.
ثانیاً در بورس پذیرفته شده باشد.
ثالثاً تعداد سهامداران آن از سیصد نفر کمتر نباشد.
رابعاً سهام هیچیک از صاحبان سهام از ده درصد جمع سهام شرکت بیشتر نباشد. سود تقسیم نشده شرکت تا معادل بیست درصد سرمایه پرداخت شده به نرخ بیست و پنج درصد مشمول مالیات است و نسبت بمازاد نرخهاﻯ مربوط مذکور در فوق اعمال خواهد شد. نرخهاﻯ جدید شامل درآمد اشخاص حقوقی مربوط بسال مالی که در سال 1352 ببعد خاتمه مییابد خواهد بود.
2 - در مورد سایر اشخاص حقوقی بنسبتی از سود مشمول مالیات که طبق اساسنامه شخص حقوقی بهر یک از صاحبان سرمایه یا اعضاء شخص حقوقی تعلق میگیرد بنرخ مقرر در ماده 134.
در مورد پیمانهائی که پیشنهاد آن از اول سال 1352 ببعد تسلیم شده باشد درآمدهای مشمول ماده 76 و تبصره آن کماکان از ده درصد مالیات شرکتمعاف میباشند ولی کل درآمد بشرح زیر مشمول مالیات خواهد بود .
- در موقع احتساب مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی اعم از ایرانی یا خارجی مالیاتهائیکه قبلا پرداخت شده و همچنین مالیاتیکهاشخاص حقوقی دیگر بابت سود سهام یا سهمالشرکه پرداختی به آنها پرداخت نمودهاند از مالیات متعلق کسر خواهد شد.
- سود سهام یا سهمالشرکه اگر بصورت غیر نقد از اموال یا موجودی کالای شرکت تحویل و یا تخصیص داده شود از لحاظ پرداخت مالیات باید بهای آن بقیمت روز تحویل یا تخصیص محاسبه شود.
- دفاتر و ترازنامه و حساب سود و زیان شرکتهاﻯ که بیش از پنجاه درصد سهام آن متعلق بدولت یا شرکتهاﻯ دولتی یا مؤسسات وابسته به دولت میباشد در صورتیکه قبلاً مورد رسیدگی وزارت دارائی قرار گرفته باشد پس از تصویب مجمع عمومی یا مراجع صلاحیتدار از لحاظ مالیاتیمحتاج برسیدگی نخواهد بود .
- از سود سهام بینام و سود تقسیم نشده شرکتها که مالیات آن بشرح مقررات این قانون وصول شده یا بشود پس از تقسیم یا انتقال بحساب سرمایه یا سود و زیان وجه دیگرﻯ بابت مالیات بر درآمد مطالبه نخواهد شد- در مورد اندوختههاﻯ شرکت که مالیات آن به نرخ بیست و پنجدرصد وصول شده یا بشود در موارد فوق و در مورد انحلال بشرح زیر عمل خواهد شد.
1 - در صورتیکه سهام شرکت کلاً با نام باشد وجه دیگرﻯ از شرکت دریافت نخواهد شد و صاحب سهم مکلف است معادل مبلغی که باو تعلقگرفته است با توجه بمالیاتی که قبلاً از این بابت وصول شده است بعنوان درآمد مشمول مالیات در اظهارنامه تکمیلی خود منظور نماید و مالیاتمتعلق را پس از کسر بیست و پنج درصدﻯ که وصول شده است بپردازد - در موارد مذکور در این بند شرکت مکلف است فهرست سهامداران خود را باتعیین مبلغ متعلق بهر یک از آنها ظرف ده روز به ممیز مالیاتی حوزه مربوط تسلیم نماید.
2 - در صورتیکه تمام یا قسمتی از سهام شرکت بینام باشد فقط مالیات دیگرﻯ بنرخ پانزده درصد از شرکت وصول خواهد شد. حکم بندهاﻯ 1 و 2 این تبصره شامل اندوختههاﻯ مشمول مالیات بنرخ بیست و پنج درصد که قبل از تاریخ اجراﻯ این تبصره تقسیم شده است نیزخواهد بود ولی شامل اندوختههائیکه قبل از تاریخ اجراﻯ این تبصره بحساب سرمایه منتقل شده است نخواهد بود.
- مالیات سود متعلق بصاحبان سهام با نام «موضوع قسمت اول جزء یک بند ت» در صورتیکه صاحب سهام غیر ایرانی یا مقیم خارج ازکشور باشد بنرخ مقرر در ماده 134 احتساب و وصول خواهد شد.
- مشارکتهاﻯ مدنی، مشمول مقررات بخش مشاغل میباشند و بعنوان یک واحد کسب فقط از یک بخشودگی موضوع ماده 93 استفادهخواهند کرد و در صورتیکه حداقل یکی از شرکاء پدر یا مادر یا فرزند یا همسر یا برادر یا خواهر هیچیک از شرکاء دیگر نباشد مشارکت از دوبخشودگی استفاده خواهد کرد .
- کلیه اشخاص حقوقی مذکور در بند (ت) این ماده در سال مالیاتی 1353 مشمول پرداخت یک مالیات اضافی برای یک مرتبه بر مبنای مالیات عملکرد سال 52 و یا عملکرد سال 53 - 52 به نرخ 15 درصد از اصل مالیات قطعی سال مزبور اعم از مالیات شرکت و سود سهم و اندوخته و درآمد تقسیم نشده خواهند بود.