- در این آیین‌نامه عنوان «‌قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شهرداران» به اختصار «قانون» نامیده می‌شود.

- مقصود از عبارت «‌شورا» در این آیین‌نامه، شوراهای اسلامی «‌روستا و بخش» می‌باشد.

- تاریخ شروع دوره هر شورا، موضوع ماده (3) قانون، تاریخ تشکیل اولین جلسه رسمی همان شورا موضوع ماده (16) قانون خواهد بود.

- تعداد اعضای علی‌البدل شوراها، موضوع ماده (8) قانون به شرح زیر تعیین می‌شود:
1 - شوراهای دارای 3 نفر عضو اصلی، 2 نفر.
2 - شوراهای دارای 5 نفر عضو اصلی، 3 نفر.

- هر یک از روستاها و بخشهای موضوع ماده (12) قانون به عنوان یک حوزه انتخابیه محسوب می‌شود.

- در صورتی که انتخابات چند حوزه انتخابیه موضوع ماده (5) این آیین‌نامه به طور همزمان برگزار شود، به منظور حفظ استقلال انتخابات هر حوزه، کلیه ‌اقدامات از قبیل صدور آگهی‌ها و تنظیم صورتجلسه‌ها برای هر یک از حوزه‌ها به صورت مستقل انجام و سوابق انتخاباتی هر حوزه جداگانه نگهداری می‌شود.

- اخذ رأی در یکی از روزها تعطیل رسمی انجام خواهد شد و مدت زمان آن حداقل هشت ساعت خواهد بود.

- بخشدار موظف است در اجرای ماده (16) قانون، ظرف یک هفته پس از تأیید نهایی صحت انتخابات و قطعی شدن نتیجه آن، از اعضای شورا دعوت‌ نماید تا در اولین جلسه رسمی شورا که به ریاست مسن‌ترین عضو تشکیل می‌شود، نسبت به انتخاب هیأت رئیسه شورا اقدام نمایند.

- دهدار در تمام مراحل برگزاری انتخابات زیر نظر بخشدار متبوع و به عنوان نماینده رسمی وی مجری برنامه‌های انتخابات در حوزه مأموریت خود ‌می‌باشد.

- در صورت اجرای ماده (9) قانون مبنی بر خروج عضو یا اعضایی از شورا، رییس یا نایب رییس شورا موظف است بلافاصله مراتب را به طور کتبی به‌اطلاع بخشدار برساند.

- بخشدار موظف است بلافاصله پس از وصول نامه شورا مبنی بر خروج اعضاء از شورا، از اعضای علی‌البدل به ترتیب بیشترین رأی برای جایگزینی‌ اعضای خارج شده دعوت به عمل آورد و مراتب را به شورای مربوط اعلام نماید.

- در اجرای ماده (14) قانون و با رعایت تبصره ذیل آن، چنانچه فردی در انتخابات بیش از یک شورا ثبت نام نمود و یا احتمالاً عضویت یافت به دستور ‌وزارت کشور نام وی از لیست داوطلبی و یا عضویت شورا حذف می‌شود. این قبیل افراد از عضویت در کلیه شوراها به مدت چهار سال محروم خواهند بود.

- برای انتخاب اعضای علی‌البدل شوراها نیاز به برگ رأی یا اخذ رأی مجزا و یا مشخص نمودن اعضای علی‌البدل در برگ رأی نیست، بلکه در پایان ‌رأی ‌گیری و قرائت و شمارش آرا، دارندگان رأی به ترتیب بیشترین رأی به دست‌ آمده و به تعداد مورد نیاز به عضویت اصلی و یا علی‌البدل شوراها در می‌آیند. بنابر این رأی ‌دهنده، اسامی نامزدهای مورد نظر خود را حداکثر به همان تعداد اعضای اصلی شورا در برگ درج می‌نماید.

- هیأت اجرایی مسؤول اجرای تبصره ذیل ماده (17) قانون می‌باشد.

- سرپرست بخشدار به جای بخشداری خواهد بود.

- در اجرای ماده (41) قانون نیروی انتظامی در کلیه مراحل مکلف به همکاری با مجریان انتخابات است و حسب درخواست استاندار، فرماندار و‌بخشدار موظف است مأمورین و امکانات خود را در اختیار آنان قرار دهد.

- در صورت توقف، ابطال و یا انحلال شورا توسط مراجع قانونی مذکور در مواد (57)،(81) و (84) قانون، مراجع مذکور موظفند بلافاصله مراتب ‌توقف، ابطال و یا انحلال شورا را به بخشدار مربوط اعلام نمایند. شروع مهلت (2) ماهه برای تجدید انتخابات، از زمان وصول اعلام توقف، ابطال و یا انحلال خواهد بود.

- بخشدار موظف است به محض اطلاع از توقف، ابطال و یا انحلال شورا، مراتب را به وزارت کشور اعلام نماید.

- مجلس شورای اسلامی پیش از شروع انتخابات به استناد ماده (53) قانون، اعضای هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات را با ذکر سمت ایشان در هیأت، به ‌وزارت کشور معرفی می‌نماید.

هیأت اجرایی

- بخشدار موظف است پس از وصول دستور شروع انتخابات، بر اساس ماده (33) قانون به منظور تشکیل هیأت اجرایی بخش از سار اعضای اداری‌ هیأت دعوت به عمل آورد.

- بخشدار موظف است در اجرای تبصره ذیل ماده (33) قانون، به منظور تعیین معتمدین اصلی و علی‌البدل عضو هیأت اجرایی بخش، (25) نفر از‌معتمدان اقشار مردم را انتخاب و به منظور تأیید صلاحیت، به طور کتبی به هیأت نظارت بخش معرفی نماید.

- هیأت نظارت بخش موظف است حداکثر ظرف مدت (2) روز پس از وصول اسامی (25) نفر معتمدان از بخشدار، اظهارنظر کتبی خود را نسبت به ‌تأیید صلاحیت آنان به بخشدار اعلام نماید.

- بخشدار موظف است پس از وصول نظریه کتبی هیأت نظارت بخش، بلافاصله از (25) نفر معتمدان به طور کتبی دعوت به عمل آورد. مدعوین حداکثر ظرف مدت (2) روز از تاریخ دعوت تشکیل جلسه می‌دهند و پس از حضور حداقل دو سوم آنان (17 نفر از 25 نفر) در حضور هیأت نظارت و‌اعضای اداری هیأت اجرایی، از بین خود (6) نفر را به عنوان معتمدان اصلی و (6) نفر را به عنوان معتمدان علی‌البدل هیأت اجرایی بخش با رأی مخفی و اکثریت ‌نسبی‌ آرا انتخاب و مراتب را صورت جلسه می‌نمایند.

- بخشدار موظف است مراتب انتخاب معتمدین اصلی و علی‌البدل و تشکیل هیأت اجرایی را از طریق سلسله مراتب اداری به ستاد انتخابات کشور‌اعلام نماید.

- مهلت تشکیل هیأت اجرایی از زمان وصول دستور شروع انتخاب، حداکثر پنج روز می‌باشد.

- دو سوم اعضای هیأت اجرایی برای رسمیت جلسات موضوع ماده (36) قانون و تبصره (1) ذیل آن، (7) نفر می‌باشد.

- رؤسای هیأتهای اجرایی و نظارت موظفند با هماهنگی لازم، فردی را که به طور همزمان در بیش از یک هیأت، اعم از اجرایی یا نظارت عضویت دارد، در‌ یک هیأت ابقا و از سایر هیأتها حذف نمایند.

- هیأت اجرایی موظف است در اجرای مواد (62) و(65) قانون، یک نسخه از کلیه صورت جلسه‌ها و آگهی‌های خود را به هیأت نظارت بخش تحویل ‌نماید.

- هیأت اجرایی در مهلت مقرر و در اجرای ماده (39) قانون، تشکیل جلسه می‌دهد و تعداد و محل شعب ثبت نام و اخذ رأی حوزه انتخابیه را تعیین و ‌پس از تنظیم صورتجلسه، یک نسخه آن را به بخشدار تسلیم می‌نماید.

- بخشدار موظف است براساس صورت جلسه دریافتی از هیأت اجرایی، آگهی انتخابات حاوی تاریخ اخذ رأی، ساعات اخذ رأی، شرایط انتخاب‌ کنندگان،‌ جرایم و تخلفات و مقررات جزایی و محل شعبه یا شعب ثبت نام و اخذ رأی را تنظیم و در موعد مقرر برای اطلاع عموم در حوزه انتخابیه منتشر نماید.

- بخشدار موظف است در اجرای ماده (40) قانون، پس از وصول اسامی اعضای شعبه ثبت نام و اخذ رأی نسبت به صدور احکام آنان اقدام نماید.

- بخشدار موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که یک روز قبل از روز اخذ رأی، محل شعبه یا شعب ثبت نام و اخذ رأی آماده شود.

- بخشدار موظف است برای هر یک از شعب ثبت نام و اخذ رأی، یک نفر نماینده که باید حتی‌الامکان از کارمندان دولت باشد، از طرف خود تعیین و‌نسبت به صدور حکم آنان اقدام نماید و برای تحویل گرفتن صندوق و تعرفه و برگ رأی و سایر وسایل و لوازم انتخاباتی با تعیین تاریخ و محل مراجعه، از ایشان برای شرکت در جلسه توجیهی دعوت به عمل آورد.

- بخشداری موظف است پس از حضور نمایندگان خود در جلسه توجیهی، صندوق و برگ رأی و سایر و لوازم انتخاباتی مورد نیاز را به آنان تحویل دهد و پس از توجیه برنامه ثبت نام و اخذ رأی و قرائت آرا و سایر آموزشهای لازم، ترتیبی اتخاذ نماید تا قبل از شروع اخذ رأی در محل شعبه حاضر باشند.

- در صورت تعیین و معرفی کتبی ناظر برای هر یک از شعب ثبت نام و اخذ رأی از طرف هیأت نظارت بخش، بخشدار موظف است نسبت به اعزام‌ وی به نحوی که قبل از شروع اخذ رأی در محل شعبه حضور داشته باشند، اقدام نماید.

- بخشدار موظف است برای حفاظت شعب ثبت نام و اخذ رأی با همکاری و هماهنگی نیروی انتظامی به تعداد لازم و حداکثر تا (3) نفر از مأموران ‌مذکور انتخاب و ضمن صدور ابلاغ نامبردگان، آنان را به همراهان نماینده خود و ناظر و اعضای شعبه ثبت نام و اخذ رأی به محل اعزام نماید.

- در اجرای ماده (53) قانون و به استناد ماده (73) قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری و انتخابات شوراهای مزبور – مصوب29/4/1365- به منظور نظارت بر امر انتخابات شوراها، هیأت مرکزی نظارت بر امر انتخابات شوراهای اسلامی کشور متشکل از (3) نفر از اعضای کمیسیون‌ شوراها و امور داخلی و (2) نفر از اعضای کمیسیون اصل (90) به انتخاب مجلس شورای اسلامی تشکیل می‌شود.

- در اجرای ماده (53) قانون و به استناد ماده (74) قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شوراهای مزبور-‌ مصوب29/4/1365- به منظور نظارت بر امر انتخابات شوراهای اسلامی کشوری در هر استان، هیأت نظارت استان مرکب از سه نفر از نمایندگان مجلس شورای ‌اسلامی آن استان به تعیین هیأت مرکزی نظارت تشکیل می‌شود. هیأت مرکزی نظارت پس از تعیین اعضای هیأت نظارت استان، اسامی آنان را به ستاد انتخابات استان مربوط و ستاد انتخابات کشور اعلام می‌نماید.

- ستاد انتخابات استان پس از وصول اسامی اعضای هیأت نظارت استان، اسامی نامبردگان را به فرمانداریهای تابع اعلام می‌نماید.

- هیأت نظارت استان در هر شهرستان، هیأت نظارت شهرستان بر انتخابات شوراهای اسلامی کشوری را مرکب از (5) نفر از معتمدان محل تشکیل‌ می‌دهد و اسامی آنان را به فرمانداری ذی ربط و ستاد انتخابات استان اعلام می‌نماید.

- فرمانداری مکلف است پس از وصول اسامی اعضای هیئت نظارت شهرستان، اسامی نامبردگان را به بخشداریهای تابع اعلام نماید.

- هیأت نظارت شهرستان برای هر بخش، هیأت نظارت بخش مرکب از سه نفر معتمد محلی برای نظارت بر انتخابات بخش تشکیل می‌دهد و اسامی‌ آنان را به بخشدار مربوط و فرمانداری محل اعلام می‌نماید.

- هیأت نظارت بخش می‌تواند برای هر شعبه ثبت نام و اخذ رأی یک نفر ناظر تعیین و نامبرده را حداکثر تا یک روز مانده به روز اخذ رأی به بخشدار‌معرفی نماید.

- شرکت اعضای هیأت نظارت بخش در جلسات هیأت اجرایی به منظور نظارت بر صحت برگزاری انتخابات می‌باشد و عدم حضور آنان در جلسات و‌یا خودداری از امضای صورت جلسات مانع از ادامه کار انتخابات نخواهد بود.

- هیأتهای نظارت در چهارچوب قانون و آیین‌نامه اجرایی تنها ناظر بر اجرای صحیح قانون می‌باشند و حق دخالت در امور اجرایی انتخابات را ندارند.

- بخشدار موظف است بلافاصله پس از وصول دستور شروع انتخابات، آگهی ثبت نام از داوطلبان، حاوی تاریخ شروع و خاتمه ثبت نام، محل ثبت نام، ‌شرایط انتخاب‌ شوندگان و مدارک مورد نیاز شامل اصل شناسنامه عکس‌دار، دو نسخه تصویر کلیه صفحه‌های شناسنامه و چهار قطعه عکس جدید 43 را‌منتشر نماید و طرف مهلت مقرر از داوطلبان عضویت در شوراها ثبت نام به عمل آورد.

- بخشدار می‌تواند با صدور حکم کتبی مسؤول یا مسئولانی از بین کارمندان بخشداری را برای ثبت نام از داوطلبان عضویت در شوراها تعیین نماید.

- داوطلبان عضویت در شوراها در مهلت مقرر با مراجعه به بخشداری و ارایه مدارک مورد نیاز شخصاً پرسشنامه اعلام داوطلبی را در حضور مسؤول ‌ثبت نام تکمیل می‌نمایند. مسؤول ثبت نام پس از دریافت و تطبیق مشخصات سجلی داوطلب با اصل شناسنامه، رسید مدارک و پرسشنامه را به وی تسلیم می‌دارد.

- هیأت اجرایی بلافاصله پس از تشکیل، مقدمات رسیدگی به صلاحیت داوطلبان را فراهم می‌نماید.

- بخشدار موظف است در اجرای تبصره (1) ذیل ماده (46) قانون، در پایان هر روز اسامی و مشخصات کلیه داوطلبانی را که توسط هیأت اجرایی‌ مظنون تشخیص داده شده‌اند به منظور بررسی سوابق به مراجع ذی‌ربط در شهرستان از قبیل اداره اطلاعات، نیروی انتظامی، دادگستری و ثبت احوال ارسال ‌نماید.

- مراجع مذکور در ماده (46) قانون موظفند در اجرای تبصره (2) ذیل همان ماده حداکثر ظرف مدت ده روز پس از وصول اسامی و مشخصات هر یک ‌از داوطلبان، نتیجه بررسیهای انجام شده در خصوص سوابق آنان را به طور کتبی به بخشدار اعلام نمایند.

- بخشدار موظف است به محض وصول اطلاعات لازم درباره سوابق هر یک از داوطلبان، جلسات هیأت اجرایی را تشکیل دهد و حداکثر ظرف‌ مدت هفت روز پس از وصول سوابق هر یک از داوطلبان با رعایت کامل متن ماده (49) قانون، به صلاحیت آنان رسیدگی و نتیجه را صورتجلسه نماید و بلافاصله ‌یک نسخه از هر یک از صورت جلسه تنظیمی را به هیأت نظارت بخش ارسال نمایند.

- هیأت نظارت بخش پس از وصول جلسات رسیدگی به صلاحیت داوطلبان، به استناد ماده (48) قانون موظف است حداکثر ظرف مدت (7) روز از‌وصول هر یک از صورتجلسات، نظریه خود را مبنی بر تأیید یا رد صلاحیت داوطلبان، به طور کتبی به بخشدار اعلام نماید.

- بخشدار موظف است پس از وصول نظریه هیأت نظارت بخش مبنی بر تأیید یا رد تصمیمات هیأت اجرایی بخش در خصوص بررسی صلاحیت ‌داوطلبان و همچنین با رعایت قسمت اخیر ماده (48) قانون، مبنی بر ملاک عمل بودن نظر هیأت اجرایی پس از پایان مهلت تعیین شده برای هیأت نظارت‌، بلافاصله مراتب تأیید یا رد صلاحیت هر یک از داوطلبان را به طور کتبی به داوطلب تأیید شده یا رد شده ذی ربط ابلاغ نماید.

- هیأت نظارت شهرستان موظف است ظرف مهلت مقرر در تبصره (3) ماده (50) قانون نظر خود در خصوص تأیید یا رد صلاحیت آن دسته از داوطلبانی‌ که صلاحیتشان در هیأت اجرایی رد شده و شاکی بوده‌اند را با تنظیم صورت جلسه به ضمیمه نامه رسمی به منظور ارسال به بخشداری مربوط، به ستاد انتخابات‌ فرمانداری تسلیم نماید.

- ستاد انتخابات فرمانداری موظف است پس از وصول صورت جلسه رسیدگی به شکایات داوطلبان رد صلاحیت شده از هیأت نظارت شهرستان، ‌بلافاصله مراتب را به بخشداری مربوط اعلام نماید.

- بخشدار موظف است پس از وصول نظریه هیأت نظارت شهرستان، آگهی اسامی نامزدهای انتخاباتی را حداکثر ظرف سه روز تهیه و هشت روز قبل از روز ‌اخذ رأی به منظور اطلاع اهالی حوزه انتخابیه، در حوزه مذکور منتشر نماید.

- در اجرای ماده (24) قانون، نامزدهای انتخاباتی در صورت تمایل به داشتن نماینده در محل شعبه ثبت نام و اخذ رأی موظفند حداکثر تا سه روز قبل از‌ روز اخذ رأی اسامی و مشخصات و یک قطعه عکس نمایندگان خود را به هیأت اجرایی تسلیم نمایند.

- هیأت اجرایی موظف است برای نمایندگان نامزدهای انتخاباتی معرفی نامه و یا کارت شناسایی صادر و به نامزد ذی‌ربط تحویل نماید.

- شکایات و اعتراضات نمایندگان نامزدهای انتخاباتی از طریق نامزدهای مربوط جمع‌آوری و با امضای وی به هیأتهای اجرایی و نظارت بخش تسلیم خواهد شد.

- تدارکات و تأمین احتیاجات مورد تقاضای هر یک از نمایندگان نامزدها به عهده نامزد معرفی ‌کننده خواهد بود.

- مدت فعالیت تبلیغات انتخاباتی برای کلیه نامزدها یکسان است و(8) روز قبل از روز اخذ رأی آغاز و تا (24) ساعت قبل از روز اخذ رأی ادامه خواهد ‌داشت.

- تبلیغت انتخاباتی فقط به روشهای مشروح زیر مجاز است:
1 - تشکیل جلسات سخنرانی و پرسش و پاسخ.
2 - انتشار عکس و پوستر کاغذی در یک نوع و یک اندازه به رنگ سیاه و سفید و حداکثر در قطع 4050 سانتی متر و با استفاده از نمونه عکسی که به هنگام ‌ثبت‌ نام و اعلام داوطلبی به مسؤولین ثبت نام ارایه شده است.
3 - انتشار زندگی‌ نامه در یک نوع و به رنگ سیاه و سفید.
بنابراین دیوار نویسی، به راه انداختن کاروانهای تبلیغاتی و تظاهرات خیابانی و استفاده از پارچه و یا موادی غیر از کاغذ و نیز استفاده از تراکت و پلاکارد و امثال ‌اینها در تبلیغات انتخاباتی به کلی ممنوع است.

- هیچ یک از افراد حقیقی و حقوقی، شخصیتها، گروهها، اتحادیه‌ها، احزاب، مجامع و انجمنهای سیاسی، مذهبی، اجتماعی، صنفی و تخصصی، ‌جز تشکلهایی که در زمینه مسایل سیاسی فعالیت می‌نمایند و دارای پروانه رسمی فعالیت از مراجع قانونی می‌باشند مجاز به تبلیغ نامزدهای انتخاباتی نیستند‌ و نامزدهای انتخاباتی نیز حق استفاده از نام آنها در حمایت از خود در آثار تبلیغاتی را ندارند. ضمناً تشکلهای مذکور فقط تحت نام آن تشکل می‌توانند تبلیغ نمایند و تبلیغ تحت نام اشخاص عضو آن تشکل ممنوع است.

- از تاریخ اعلام رسمی اسامی نامزدهای انتخاباتی، انجام هر گونه فعالیت تبلیغاتی ‌له یا علیه نامزدها از صدا و سیما، میز خطابه، نماز جمعه و تریبون‌ مجلس شورای اسلامی و یا هر وسیله دیگری که جنبه رسمی یا دولتی دارد و فعالیت کارمندان در ساعات اداری و همچنین استفاده از وسایل و سایر امکانات‌ وزارتخانه‌ها، و ادارات، شرکتهای دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و نهادها و مؤسساتی که از بودجه عمومی (‌به هر مقدار) استفاده می‌نمایند و مؤسسات ‌و نهادهایی که دارایی آنان از اموال عمومی است و همچنین در اختیار گذاشتن وسایل و امکانات مزبور ممنوع است.

- مجریان و ناظران انتخابات تحت هیچ عنوان و هیچ شرایطی حق فعالیت تبلیغاتی برای نامزدهای انتخاباتی را ندارند.

- الصاق عکس و پوستر بر روی علایم راهنمایی و رانندگی، تابلوی بیمارستانها، تابلوی مدارس و تابلوهای نصب شده در معابر عمومی توسط بخش ‌دولتی و یا خصوصی، نهادها، وسائط نقلیه عمومی، صندوقهای پست، باجه‌های تلفن، پستهای فشار قوی برق و سایر تأسیسات متعلق به وزارت نیرو، پلها‌و تابلوها و تأسیسات متعلق به وزارت راه و ترابری در جاده‌ها و هر گونه تابلو راهنما ممنوع است و مأمورین انتظامی در صورت مشاهده چنین مواردی متخلفین ‌را جلب و به منظور تعقیب قانونی به مقامهای قضایی تحویل می‌نمایند. بخشداریها نیز باید با استفاده از امکانات محلی نسبت به امحای چنین اوراق و آثاری‌اقدام نمایند.

- هیچ کس حق ندارد عکس یا پوسترهای تبلیغاتی نامزدهای انتخاباتی را که در محلهای مجازالصاق شده است، در مدت و زمان قانونی تبلیغات پاره‌ و یا معدوم نماید.

- هر گونه عکس و آثار تبلیغاتی نامزدهای انتخاباتی که در محل شعبه ثبت نام و اخذ رأی وجود دارد باید قبل از شروع اخذ رأی توسط اعضای شعبه‌ امحا شود.

- در صورتی که مطبوعات و نشریات، آگهی یا مطالبی علیه نامزدهای انتخاباتی درج کنند و یا مطالبی بنویسند که دال بر انصراف گروه یا اشخاصی از‌ نامزدهای معین باشد نامزدها حق دارند پاسخ خود را ظرف (18) ساعت پس از انتشار به وسیله بخشداری به روزنامه مزبور بدهند و روزنامه مکلف به چاپ ‌فوری آن قبل از زمان ممنوعیت طبق قانون مطبوعات می‌باشد. در صورتی که آن نشریه قبل از ساعات ممنوعیت تبلیغاتی منتشر نشود، مسؤول آن باید با هزینه خود پاسخ نامزد را به روزنامه یا مجله‌ای که در غیر مدت‌ ممنوعیت چاپ می‌شود ارسال دارد و آن نشریه مکلف به درج آن در اولین چاپ خواهد بود. در صورت انتشار این گونه مطالب در غیر مطبوعات نیز نامزد معترض حق دارد نظر خود را منتشر نماید.

- نامزدهای انتخاباتی و طرفداران آنان به هیچ وجه مجاز به تبلیغ علیه نامزدهای دیگر نیستند و تنها می‌توانند شایستگی‌های خود یا نامزد مورد نظرشان‌ را مطرح نمایند و هر گونه هتک حرمت و حیثیت نامزدهای انتخاباتی برای عموم ممنوع ‌است.

- هیأت اجرایی می‌تواند از نظرهای مشورتی ادارات و سازمانهایی که در امر تبلیغات صاحب‌ نظر و ذی‌ربط می‌باشند، مانند اداره فرهنگ و ارشاد‌ اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی و غیر اینها در امر ساماندهی و کنترل تبلیغات انتخاباتی نامزدها استفاده نماید و سازمانهای مذکور در صورت درخواست‌ هیأتهای اجرایی، موظف به همکاری و شرکت در جلسات هیأت اجرایی می‌باشند.

- اعضای شعبه ثبت نام و اخذ رأی حداقل یک ساعت قبل از وقت مقرر در محل شعبه حاضر می‌شوند. ابتدا به استناد تبصره (2) ذیل ماده (40) قانون، نسبت به انتخاب هیأت رییسه و منشی‌ها اقدام و مراتب را در صورت جلسه درج می‌نمایند، سپس صندوق اخذ ‌رأی را در حضور نماینده بخشدار و ناظر بر انتخابات (‌در صورت حضور) باز می‌کنند و پس از حصول اطمینان از خالی بودن صندوق، آن را لفاف، با لاک و مهر‌شعبه ثبت نام و اخذ رأی لاک و مهر می‌نمایند و پس از امضاء و تأیید مراتب فوق در صورت جلسه، برنامه اخذ رأی و قرائت آرا را در (6) مرحله به شرح زیر انجام‌ می‌دهند:
الف - مرحله مراجعه رأی‌ دهندگان
ب - مرحله کنترل
ج - مرحله ثبت نام
د - مرحله اخذ رأی
هـ - مرحله قرائت و شمارش آرا
و - مرحله تنظیم و تکمیل صورتجلسه

- هیأت اجرایی پس از دریافت صندوق یا صندوقهای محتوی آرا و مدارک و صورت جلسات شعب ثبت نام و اخذ رأی حوزه انتخابیه، در حضور اعضای‌ هیأت نظارت بخش نسبت به تنظیم صورت جلسه نتیجه اخذ رأی در حوزه انتخابیه اقدام می‌نماید و یک نسخه از صورت جلسه را برای انتشار آگهی نتیجه انتخابات به‌ بخشدار تحویل می‌دهد.

- بخشدار موظف است بلافاصله پس از دریافت صورت جلسه نتیجه اخذ رأی از هیأت اجرایی بخش نسبت به تنظیم آگهی نتیجه انتخابات و انتشارات ‌آن در حوزه انتخابیه اقدام نماید.

- به استناد ماده (52) قانون، هیأتهای اجرایی موظفند از تاریخ اعلام نهایی صلاحیت داوطلبان تا دو روز پس از اعلام نتیجه اخذ رأی انتخابات، شکایات ‌واصله را بپذیرند و ظرف پنج روز به آنها رسیدگی نمایند. بنابراین چنانچه در مهلت یاد شده شکایاتی از حوزه انتخابیه به هیأت اجرایی بخش واصل شود، هیأت مذکور موظف است حداکثر ظرف پنج روز پس از وصول ‌هر شکایت در جلسه مشترک با هیأت نظارت بخش به آن رسیدگی و مراتب را صورت جلسه نمایند.

- هیأت اجرای موظف است پس از اتمام مهلت رسیدگی به شکایات، بلافاصله با توجه به شکایات دریافتی و بررسی چگونگی برگزاری انتخابات، نظر‌خود در مورد چگونگی برگزاری و پیشنهاد تأیید یا ابطال انتخابات حوزه انتخابیه را طی صورت جلسه‌ای به هیأت نظارت بخش اعلام نماید.

- هیأت نظارت بخش موظف است حداکثر ظرف پنج روز پس از وصول نظریه هیأت اجرایی بخش، در خصوص برگزاری انتخابات به شرح زیر اقدام ‌نماید:
الف - چنانچه نظر بر تأیید صحت برگزاری انتخابات داشته باشد مراتب را صورت جلسه و یک نسخه آن را به بخشداری ارسال می نماید.
ب - چنانچه نظر بر ابطال انتخابات و یا تأیید آن ولی با تغییر آرای اعلامی شده قبلی داشته باشد (‌اعم از اینکه تغییر آرا در سرنوشت انتخابات مؤثر باشد و یا ‌نباشد) مراتب را صورت جلسه و یک نسخه آن را به منظور اخذ تصمیم به هیأت نظارت شهرستان اعلام می نماید.

- هیأت نظارت شهرستان موظف است حداکثر ظرف پنج وز پس از وصول صورت جلسه مبنی بر اظهار نظر هیأت نظارت بخش، چنانچه نظر بر تأیید‌ صحت برگزاری انتخابات داشته باشد مراتب را طی صورت جلسه‌ای به هیأت نظارت بخش اعلام می‌نماید، در غیر این صورت چنانچه نظر بر ابطال انتخابات و یا‌ تأیید آن ولی با تغییر آرای اعلام شده قبلی داشته باشد، مراتب را طی صورت جلسه‌ای به منظور اظهارنظر نهایی به هیأت نظارت استان ارسال می‌دارد.

- هیأت نظارت استان موظف است حداکثر ظرف پنج روز از وصول نظریه هیأت نظارت شهرستان در خصوص برگزاری انتخابات در حوزه انتخابیه، نظر‌نهایی خود مبنی بر تأیید یا عدم تأیید صحت برگزاری انتخابات یا تغییر آرای اعلام شده قبلی را طی صورت جلسه‌ای به هیأت نظارت شهرستان اعلام نماید.

- هیأتهای نظارت استان و شهرستان موظفند از طریق سلسله مراتب به همان ترتیبی که صورت جلسات اظهارنظر در خصوص صحت یا عدم صحت‌ برگزاری انتخابات در حوزه انتخابیه را دریافت نموده‌اند، نظریه خود را به هیأت اجرایی بخش اعلام نمایند.

- بخشدار موظف است پس از وصول صورت جلسه مبنی بر تأیید صحت برگزاری و انتخابات مراتب را از طریق انتشار آگهی به آگاهی اهالی حوزه‌ انتخابیه برساند.

- به استناد ماده (55) قانون، چنانچه کسی به تأیید صحت برگزاری انتخابات معترض باشد، حداکثر ظرف مدت دو روز پس از انتشار آگهی می‌تواند‌ شکایت خود را حسب مورد به هیأت نظارت شهرستان اعلام نماید.

- هیأت نظارت شهرستان موظف است حداکثر ظرف (15) روز پس از وصول شکایت معترضان، براساس مواد (55) و (59) قانون نتیجه قطعی و‌نهایی انتخابات حوزه انتخابیه را به بخشدار مربوط اعلام نماید.

ماده 86 - بخشدار موظف است پس از انتشار نتیجه انتخابات، سه نسخه از نتایج قطعی و نهایی حوزه انتخابیه را به ستاد انتخابات فرمانداری ارسال نماید. یک نسخه از این صورت جلسه‌ها به ستاد انتخابات کشور، نسخه دیگر به ستاد انتخابات استان ارسال و نسخه باقیمانده در بایگان فرمانداری نگهداری خواهد شد.

ماده 87 - در اجرای ماده (5) و با رعایت ماده (6) قانون، هیأت اجرایی بخش موظف است برای یک یا چند روستا یک نفر را به عنوان نماینده خود به منظور شرکت در‌جلسه شورای اسلامی روستا، جهت انتخاب نماینده برای عضویت در شورای اسلامی بخش، به بخشدار معرفی نماید.

ماده 88 - بخشدار موظف است نسبت به صدور حکم نمایندگان هیأت اجرایی اقدام و در صورت معرفی ناظر از طرف هیأت نظارت بخش، نامبردگان را به ‌محل مأموریت اعزام نماید.

ماده 89 - بخشدار موظف است قبل از اعزام نماینده هیأت اجرایی به روستاها، تاریخ و ساعت تشکل جلسه شورای اسلامی روستا و موضوع عزیمت نماینده‌ هیأت اجرایی را به شورای ذی‌ربط اعلام نماید.

ماده 90 - نمایندگان هیأتهای اجرای و نظارت موظفند در موعد مقرر در روستای محل مأموریت حضور یابند. پس از حضور حداقل سه نفر از اعضای شورا، جلسه رسمیت می‌یابد و سپس مدعوین یک نفر از اعضای اصلی شورا را برای شرکت در جلسه انتخاب اعضای ‌اصلی و علی‌البدل شورای بخش انتخاب و مراتب را صورت جلسه و به امضای حاضرین در جلسه می‌رسانند. یک نسخه از صورت جلسه توسط نماینده هیأت اجرایی به هیأت مذکور تسلیم می‌شود.

ماده 91 - هیأت اجرایی موظف است پس از وصول صورت جلسات مبنی بر معرفی نماینده از کلیه شوراهای واقع در محدوده بخش، اسامی نمایندگان معرفی ‌شده را به منظور دعوت از آنان به بخشدار اعلام نماید.

ماده 92 - بخشدار موظف است از نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی روستاهای واقع در محدوده بخش، با تعیین تاریخ و محل تشکیل جلسه، دعوت به‌عمل آورد. پس از حضور حداقلمدعوین جلسه رسمیت می‌یابد و سپس در حضور اعضای هیأتهای اجرایی و نظارت بخش نمایندگان منتخب حضار در جلسه پنج نفر‌ را به عنوان عضو اصلی و (3) نفر را به عنوان عضو علی‌البدل شورای اسلامی بخش با رأی مخفی و اکثریت نسبی آرا انتخاب می‌نمایند و مراتب صورت جلسه ‌می‌شود و یک نسخه از آن به منظور صدور آگهی به بخشدار تسلیم می‌شود.

ماده 93 - کارت عضویت اعضای شوراهای اسلامی روستا و بخش با امضای بخشدار و مهر بخشداری صادر می‌شود.

ماده 94 - بخشدار موظف است پس از وصول دستور امحای آرا و اوراق انتخابات شوراهای اسلامی کشوری از ستاد انتخابات کشور، حتی‌الامکان با حضور‌اعضای هیأتهای اجرایی و نظارت، نسبت به امحای اوراق تعرفه و برگهای رأی مصرف شده حوزه انتخابیه در صورتی که کارت عضویت اعضای آن صادر شده ‌باشد به نحو مقتضی اقدام و مراتب را صورت جلسه و نتیجه را به ستاد انتخابات کشور، استانداری و فرمانداری متبوع اعلام نماید.

ماده 95 - دستورالعمل اجرایی و فرمهای مربوط به این آیین‌نامه پس از تصویب وزیر کشور قابل اجرا می‌باشد.